راه های استخدام شدن به عنوان معلم (معلم رسمی آموزش و پرورش)

معلمی یکی از پرطرفدارترین مشاغلی است که افراد زیادی رویای آن را در سر می‌پرورانند. علت آن هم می‌تواند مورد احترام بودن این شغل، محیط کاری یا تعطیلات سه ماهه تابستان در آن باشد. در هر حال افرادی که به دنبال استخدام شدن به عنوان معلم رسمی آموزش و پرورش هستند، از روش‌های مختلفی می‌توانند اقدام کنند.

بر اساس قانون کلی، جذب در آموزش و پرورش باید از طریق دانشگاه فرهنگیان و دانشگاه تربیت دبیر شهید رجایی انجام شود، اما در واقعیت این امر هنوز تحقق پیدا نکرده است‌. در هر صورت جهت آشنایی با روش‌های استخدام معلم رسمی آموزش و پرورش این مطلب را از دست ندهید.

فهرست مطالب

روش‌ های استخدام معلم رسمی آموزش و پرورش

بسیاری از افراد علاقه‌ مند به شغل معلمی، از همان دوران دبیرستان تصمیم خود را می‌ گیرند و برای تحقق رویای خود در کنکور، تربیت معلم را انتخاب می‌ کنند. البته خوب است بدانید برای افرادی که این فرصت را از دست داده‌اند، یک فرصت طلایی دیگر هم وجود دارد و آن هم استخدام از طریق آزمون استخدامی است.

به طور کلی جهت جذب معلم در آموزش و پرورش دو روش وجود دارد که در ادامه به معرفی آن‌ها می‌پردازیم.

آزمون استخدامی آموزش و پرورش

آزمون استخدامی آموزش و پرورش در عناوین شغلی (آموزگار ابتدایی، دبیری و هنرآموز، پرورشی، امور آموزشی معلولین، آموزگار ابتدایی استثنایی) جهت جذب نیروهای مورد نیاز، هرساله برگزار می‌شود. البته این آزمون به عنوان آزمون ماده ۲۸ هم شناخته می‌شود. در واقع از آنجایی که طبق قانون، جذب نیروی آموزش و پرورش فقط باید از طریق دانشگاه فرهنگیان و تربیت دبیر شهید رجایی انجام شود؛ در صورتی که آموزش و پرورش همچنان به نیرو نیاز داشته باشد و امکان آن از طریق این دو دانشگاه برآورده نشود، می‌تواند نسبت به جذب نیرو از بین فارغ‌التحصیلان رشته‌های دیگر اقدام کند.

در این صورت فارغ‌التحصیلان رشته‌ های دیگر بعد از شرکت در آزمون و قبولی در آزمون کتبی، مصاحبه و گزینش، لازم است یک دوره آموزشی یک ساله را در این دو دانشگاه بگذرانند.

در واقع وزارت آموزش و پرورش با توجه به سهمیه‌ ای که سازمان امور اداری و استخدامی برای آن در نظر گرفته است، نسبت به برگزاری آزمون استخدامی اقدام می‌ کند. در سال‌ های اخیر نیز به صورت هماهنگ با دستگاه‌ های اجرایی دیگر، نیروهای مورد نیاز خود را از بین فارغ‌ التحصیلان رشته‌ های دیگر شناسایی و جذب کرده است.

جهت اطلاع داوطلبان، لیست شغل محل‌های آموزش و پرورش در دفترچه ثبت‌نام ارائه خواهد شد تا با اطلاع و بررسی اجمالی، علاقه‌مندان و افراد حائز شرایط بتوانند در آن شرکت کنند. توصیه می‌شود متقاضیان قبل از اقدام به ثبت‌نام، شرایط عمومی و اختصاصی مندرج در دفترچه راهنمای استخدام آموزش و پرورش را به طور کامل و با دقت مطالعه کنند. در نهایت با دارا بودن شرایط لازم، جهت ثبت‌ نام در آزمون اقدام کنند.

شرایط عمومی شرکت در آزمون استخدامی آموزش و پرورش

آزمون استخدامی آموزش و پرورش که ویژه رشته‌ های شغلی آموزگار ابتدایی، دبیری و هنرآموز، پرورشی، امور آموزشی معلولین و آموزگار ابتدایی استثنایی برگزار می‌ شود، همچون دیگر آزمون‌ های استخدامی یک سری شرایط عمومی دارد که لازم است داوطلبان از آن برخوردار باشند.

دارای تابعیت ایرانی
التزام به قانون اساسی و اعتقاد به دین مبین اسلام یا یکی از دین‌های شناخته شده در قانون اساسی
برخورداری از سلامت کامل جسمانی و روانی
عدم اعتیاد به مواد مخدر
انجام خدمت دوره سربازی
عدم سابقه محکومیت جزایی
عدم وجود هرگونه ممنوعیت جهت استخدام در دولت
عدم مشمول نیروهای بازخرید در دستگاه‌های اجرایی

شرایط اختصاصی متقاضیان جهت شرکت در آزمون استخدامی آموزش و پرورش

قبل از هر چیز خوب است بدانید که شرایط عمومی و اختصاصی ذکر شده از اطلاعات آخرین دفترچه راهنمای آزمون استخدامی آموزش و پرورش، برگرفته شده است. شرایط اختصاصی این آزمون نیز به صورت زیر است.

فارغ‌التحصیلان مراکز آموزش و پرورش از جمله دانشگاه فرهنگیان مجاز به شرکت در آزمون استخدامی آموزش و پرورش نیستند.
گرفتن امضا سوگندنامه معلمی از قبول شدگان و ثبت آن در پرونده آن‌ها الزامی است.
قبول شدگان نهایی موظف هستند به مدت یک سال، دوره مهارت آموزی را در دانشگاه فرهنگیان و دانشگاه تربیت دبیر شهید رجایی بگذرانند.
ارائه تعهد ده ساله جهت خدمت به آموزش و پرورش قبل از شروع دوره مهارت آموزی و کسب نمره قبولی در آزمون جامع از دیگر شرایط اختصاصی این آزمون است.
متقاضیان موظف هستند بخشی از هزینه دوره مهارت آموزی را خودشان پرداخت کنند.
مدارک روخوانی و روان‌خوانی قرآن و همچنین مدرک ICDL از جمله مدارک لازم برای این آزمون است.
در رابطه با استخدام متقاضیان هنرآموز، داشتن مدرک فوق‌دیپلم پیوسته الزامی است. در غیر این صورت فرد قبول شده باید حتماً مدرک دیپلم هنرستان را دارا باشد.

توجه: لازم به ذکر است که در صورت پذیرش متقاضی، تا قبل از استخدام، امکان تغییر محل وجود ندارد. البته که بعد از استخدام فرد متقاضی نیز همچنان تغییر محل، بر اساس قوانین انتقال فرهنگیان صورت می‌گیرد.

مراحل استخدامی آموزش و پرورش بعد از برگزاری آزمون

شرکت در آزمون استخدامی آموزش و پرورش مراحلی دارد که بعد از قبولی فرد در آزمون کتبی، لازم است فرد هرکدام از مراحل ذکر شده را با موفقیت پشت سر بگذارد.

اعلام نتایج اولیه

نتایج اولیه آزمون استخدامی آموزش و پرورش می‌تواند هم به صورت چند برابر ظرفیت یا یک برابر ظرفیت اعلام شود. البته غالباً این آمار به صورت چند برابر ظرفیت اعلام می‌شود سپس در ادامه و با شرکت در مصاحبه حضوری، دو سوم افراد رد خواهند شد.

تحویل مدارک

در قدم بعدی و بعد از قبولی اولیه فرد در آزمون کتبی، متعاقباً تاریخ تحویل مدارک طی اطلاعیه‌ای اعلام خواهد شد. بنابراین پذیرفته شدگان در آزمون کتبی باید با پیگیری اطلاعیه‌های سازمانی، در روز تعیین شده جهت تحویل مدارک و تشکیل پرونده به محل مورد نظر مراجعه کنند.

بررسی مدارک دعوت به مصاحبه تخصصی حضوری

قدم بعدی بعد از بررسی مدارک و تأیید صدق و درستی آن‌ها، مرحله مصاحبه استخدامی است. در واقع افرادی که در آزمون کتبی حدنصاب نمره قبولی را کسب کرده‌اند و از طرفی بررسی مدارک آن‌ها بدون مشکل انجام شده است، لازم است در مصاحبه حضوری شرکت کنند.

خوب است بدانید که شرکت در مصاحبه حضوری به منزله قبولی نهایی نیست بلکه باید فرد بتواند امتیازات مربوط به بخش گزینش را کسب کند. در واقع بعد از برگزاری و پایان مصاحبه عمومی و اختصاصی، نتایج نهایی به صورت جمع نمره آزمون کتبی، مصاحبه عمومی و تخصصی اعلام می‌شود. در این مرحله فرد می‌تواند از قبولی خود در آزمون استخدامی آموزش و پرورش اطمینان کسب کند.

دوره مهارت آموزی استخدامی آموزش و پرورش

بعد از اعلام نتایج نهایی داوطلب، با وجود قبولی قطعی همچنان کار تمام نشده است. چرا که لازم است داوطلبان قبول شده در مصاحبه عمومی و اختصاصی، یک دوره یکساله مهارت آموزی را در دانشگاه‌های فرهنگیان بگذرانند.

در نهایت بعد از گذراندن دوره مهارت آموزی از طرف دانشگاه مجری، یک آزمون جامع برگزار می‌شود که در صورت کسب نمره قبولی در آن، فرد می‌تواند خود را به عنوان قبول شده نهایی معرفی کند.

البته در آزمون‌های استخدامی آموزش و پرورش سال‌های اخیر، دوره مهارت آموزی به صورت دوره ضمن خدمت برگزار شده است. به این صورت که قبول شدگان به صورت همزمان به کار تدریس مشغول شده و همزمان در کنار آن، موظف هستند در دوره مهارت آموزی هم شرکت کنند.

کنکور اختصاصی فرهنگیان

پذیرش در آموزش و پرورش از طریق کنکور اختصاصی فرهنگیان را می توان به عنوان اصلی‌ترین روش جذب معلم به شمار آورد. در این روش جوانان علاقه‌مند به معلمی در انتخاب رشته خود، یکی از دانشگاه‌های تربیت معلم شامل دانشگاه تربیت دبیر شهید رجایی یا دانشگاه فرهنگیان را انتخاب می‌کنند.

در این صورت دانشجویان بعد از قبولی در دانشگاه، به مدت ۴ سال در این دانشگاه‌ها ادامه تحصیل می‌دهند. لازم به ذکر است که این ۴ سال تحصیلی به عنوان سابقه کار فرد در نظر گرفته می‌شود و در واقع از همان ابتدا به استخدام سازمان آموزش و پرورش درمی‌آیند.

جذب دانشجو در دانشگاه فرهنگیان هرساله از طریق کنکور سراسری و برگزاری مصاحبه تخصصی انجام می‌شود. از این رو افراد واجد شرایط علاقه‌مند به این حرفه می‌توانند از طریق سازمان سنجش در کنکور ثبت‌نام کنند.

لازم به ذکر است که علاوه بر داوطلبان آزاد، شاغلین رسمی پیمانی هم مجاز به شرکت در این آزمون هستند. البته جهت ثبت‌نام در شغل محل‌های دانشگاه فرهنگیان برای داوطلبان آزاد و شاغلین رسمی پیمانی شرایط عمومی و تخصصی متفاوتی وجود دارد که لازم است قبل از ثبت‌نام از طریق دفترچه منتشر شده توسط سازمان سنجش در مورد این شرایط اطلاع کسب کنند.

شرایط ثبت‌ نام کنکور دانشگاه فرهنگیان ویژه داوطلبان آزاد

پذیرش در آموزش و پرورش از طریق دانشگاه فرهنگیان برای داوطلبان آزاد چندان راحت هم نیست و لازم است داوطلب از یک سری شرایط برخوردار باشد تا بتواند از طریق کنکور وارد دانشگاه فرهنگیان شود.

حداقل نمره کل داوطلب در کنکور اصلی باید ۶۵۰۰ و بالاتر از آن باشد.
از نظر شرایط سنی با توجه به آنچه در دفترچه کنکور آمده است حداکثر سن، ۲۲ سال تمام است.
داوطلب از سلامت کامل جسمانی و روانی برای حسن انجام وظیفه معلمی برخوردار باشد.
حداقل معدل کل ۱۴ در دوره متوسطه دوم از دیگر شرایط ‌ثبت‌نام در کنکور این دانشگاه است که در دفترچه ذکر شده است.
موفقیت در مصاحبه اختصاصی این آزمون و همچنین برخورداری از صلاحیت‌های عمومی از دیگر شرایط کنکور دانشگاه فرهنگیان برای داوطلبان آزاد است.

شرایط ثبت‌ نام کنکور دانشگاه فرهنگیان ویژه شاغلین رسمی – پیمانی

علاوه بر داوطلبان آزاد، شاغلین رسمی – پیمانی هم با شرایط ویژه خود می‌توانند در کنکور دانشگاه فرهنگیان شرکت کنند.

هنگام ثبت‌نام، داوطلب باید حکم کارگزینی رسمی یا پیمانی آموزش و پرورش را داشته باشد. البته آن هم مشروط به این است که اشتغال در آموزش و پرورش او دارای تداوم باشد.
عدم اشتغال به تحصیل در دوره کاردانی یا بالاتر از دیگر شرایط این کنکور برای شاغلین رسمی – پیمانی است.
داوطلب همچنین باید از اداره آموزش و پرورش محل خدمت خود فرم موافقت با ادامه تحصیل را دریافت کند.
تمام رشته‌های تحصیلی ویژه فرهنگیان، در همه گروه‌های آزمایشی مخصوص شاغلین رسمی – پیمانی آموزش و پرورش خواهد بود.
لازم به ذکر است محل تحصیل این دسته از داوطلبان، پردیس‌های دانشگاه فرهنگیان مصوب وزارت علوم، تحقیقات و فناوری است.

مصاحبه اختصاصی دانشگاه فرهنگیان

در صورتی که تراز داوطلبان کنکور سراسری بالاتر از ۶۵۰۰ باشد، مجاز به انتخاب رشته در دانشگاه فرهنگیان خواهند بود. برای این منظور داوطلب باید دفترچه انتخاب رشته مربوط به گروه آزمایشی خود را دریافت کرده و بر اساس آن، رشته محل‌های مورد علاقه خود را انتخاب و وارد سایت سازمان سنجش کند. لازم به ذکر است که هر داوطلب فقط می‌تواند محل‌های مربوط به استان بومی خود را انتخاب کند.

به این ترتیب بعد از انتخاب رشته داوطلبان، دانشگاه فرهنگیان اقدام به پذیرش حدود سه برابر ظرفیت هر استان می‌کند. از بین افراد دعوت شده به مصاحبه، در نهایت داوطلبانی که شرایط ورود به دانشگاه فرهنگیان را دارا هستند، به عنوان قبول شده نهایی معرفی خواهند شد.

از آنجایی که شرط اصلی پذیرش در دانشگاه‌های فرهنگیان، قبولی در مصاحبه حضوری است، بهتر است داوطلبان با آمادگی کامل در آن شرکت کنند. مرحله نهایی بعد از گذراندن مصاحبه، گزینش است. گزینش در این دانشگاه شامل سه مرحله سلامت جسمانی، پرسش و پاسخ از عادت‌های اخلاقی، علاقه به شغل معلمی، … و در نهایت بررسی اعتقادات و اطلاعات مذهبی داوطلب خواهد بود. مسلماً قبولی نهایی در دانشگاه فرهنگیان مستلزم پاسخگویی درست و موفقیت در هرکدام از مراحل ذکر شده خواهد بود.

مزیت‌های قبولی در دانشگاه فرهنگیان

با وجود سختی‌ها و مشکلاتی که برای قبولی در دانشگاه فرهنگیان وجود دارد، اما همچنان برخی از افراد به دلیل علاقه به شغل معلمی تمایل دارند وارد این دانشگاه شوند. البته دانشجویان پذیرفته شده در دانشگاه فرهنگیان، در طول تحصیل از مزایایی برخوردار می‌شوند که در ادامه به معرفی برخی از مهم‌ترین آن‌ها می‌پردازیم.

دریافت کمک هزینه تحصیلی به صورت حقوق ماهانه
امتیاز معافیت از خدمت برای داوطلبان فارغ‌التحصیل مرد
استخدام در آموزش و پرورش به عنوان معلم
احتصاب دوران تحصیل به عنوان سابقه کار

استخدام از طریق تبدیل وضعیت در معلمان حق التدریس

علاوه بر جذب معلم از طریق دو روش فوق، یک روش دیگر وجود دارد که در صورت کمبود معلم در برخی از مناطق، به ویژه منطقه‌های محروم از این روش جهت استخدام معلم در آموزش پرورش استفاده می‌شود. در واقع در این روش، طبق قانونی که در مجلس شورای اسلامی تصویب شده است، آموزش و پرورش می‌تواند از بین معلمان حق التدریس، نهضت سوادآموزی، پیش دبستانی و خرید خدماتی، نیروی مورد نیاز خود را استخدام کند.

شاید برای برخی از افراد سؤال باشد که معلم حق التدریس به چه معلمانی گفته می‌شود؟ به طور کلی به گروهی از معلمان که بدون تعهد از طرف آموزش و پرورش و با هدف جبران کمبود نیروی معلم، در این وزارتخانه مشغول به کار می‌شوند، معلم حق التدریس گفته می‌شود.

استخدام این گروه از معلمان با دیگر معلمان رسمی آموزش و پرورش متفاوت است. طبیعی است که به مراتب مزایا و معایب معلمان حق التدریس هم کمتر از معلمان رسمی خواهد بود. جذب معلمان حق التدریس به این صورت است که داوطلبان به اداره آموزش و پرورش منطقه خود، درخواست تدریسشان را مطرح می‌کنند. مدارس منطقه مورد نظر نیز در صورت نیاز جهت تدریس از داوطلب دعوت به عمل می‌آورد. به این ترتیب از این طریق می‌توان شانس قبولی در استخدامی آموزش و پرورش به عنوان معلم رسمی را بیشتر کرد.

جمع‌ بندی

معلمی به عنوان یک شغل والا، از ارزش و منزلت بالایی برخوردار است. از این رو جدای از حقوق و مزایا، بسیاری از افراد علاقه خاصی به این شغل دارند. به طور کلی جهت استخدام در آموزش و پرورش به عنوان معلم رسمی می‌توان از دو طریق پذیرش در کنکور دانشگاه فرهنگیان یا شرکت در آزمون استخدامی آموزش و پرورش اقدام کرد.

البته پذیرش از طریق هرکدام از این دو روش شرایط خاص خود را دارد که در این مطلب از ایران عرضه به بررسی آن‌ها پرداختیم.