مشاور آموزش و پرورش یکی از مشاغل کیفیت بخشی در نظام آموزشی کشور است که نقش مهمی در هدایت تحصیلی، تربیتی و روانشناختی دانشآموزان ایفا میکند. این افراد با ارائه مشاورههای تخصصی به دانشآموزان، والدین و معلمان کمک میکنند تا مشکلات تحصیلی، رفتاری و روانی را شناسایی و مدیریت کنند. با توجه به اهمیت این جایگاه، آزمون استخدامی ویژهای برای جذب مشاوران آموزش و پرورش برگزار میشود. در این مقاله ایران عرضه قصد دارد به معرفی این آزمون، شرایط آن، منابع مطالعاتی و نکات مهم برای قبولی در آن بپردازد.
مشاور آموزش و پرورش کیست؟
مشاور آموزش و پرورش فردی متخصص در حوزههای مشاوره، روانشناسی یا علوم تربیتی است که در مدارس به دانشآموزان، والدین و معلمان در زمینههای تحصیلی، تربیتی و روانشناختی خدمات مشاورهای ارائه میدهد. وظایف اصلی مشاوران شامل کمک به حل مشکلات تحصیلی و رفتاری دانشآموزان، ارائه راهنمایی در انتخاب رشته تحصیلی و شغلی، آموزش مهارتهای زندگی و اجتماعی، شناسایی و مداخله در مشکلات رفتاری و عاطفی دانشآموزان و همکاری با والدین و معلمان برای بهبود وضعیت تحصیلی و تربیتی دانشآموزان است.
برای ورود به شغل مشاور آموزش و پرورش، داوطلبان باید در آزمون استخدامی مشاغل کیفیت بخشی آموزش و پرورش شرکت کنند. این آزمون هر ساله برگزار میشود و شامل آزمون کتبی و مصاحبه تخصصی است. داشتن مدرک تحصیلی مرتبط مانند مشاوره، روانشناسی یا علوم تربیتی یکی از شرایط اصلی شرکت در این آزمون است. علاوه بر این، داوطلبان باید شرایط عمومی استخدام در دستگاههای اجرایی را داشته باشند. آزمون کتبی شامل دو بخش عمومی و تخصصی است.
پس از قبولی در آزمون کتبی، داوطلبان به مصاحبه تخصصی دعوت میشوند. در این مرحله، مهارتهای ارتباطی، دانش تخصصی، توانایی حل مسائل دانشآموزان و تجربه عملی داوطلبان مورد ارزیابی قرار میگیرد. در نهایت، افرادی که در هر دو مرحله موفق شوند، به عنوان مشاور آموزش و پرورش در مدارس مشغول به کار خواهند شد و نقش مهمی در هدایت تحصیلی، تربیتی و روانشناختی دانشآموزان ایفا میکنند. برای قبولی در این آزمون استفاده از نمونه سؤالات جمعآوریشده در سایت ایران عرضه بسیار کمک کننده خواهد بود.
شرح وظایف مشاور آموزش و پرورش
مشاور آموزش و پرورش وظیفه راهنمایی تحصیلی، تربیتی و روانشناختی دانشآموزان را بر عهده دارد و با والدین و معلمان برای بهبود شرایط آموزشی و رفتاری همکاری میکند. همچنین، در شناسایی مشکلات تحصیلی و رفتاری، آموزش مهارتهای زندگی و پیشگیری از آسیبهای اجتماعی نقش مهمی دارد. از جمله مهمترین وظایف مشاوران آموزش و پرورش میتوان به موارد زیر اشاره کرد.
- ارائه مشاوره فردی و گروهی به دانشآموزان
- کمک به انتخاب رشته و مسیر شغلی
- آموزش مهارتهای زندگی و اجتماعی
- همکاری با والدین و معلمان در حل مشکلات تربیتی و تحصیلی
- شناسایی مشکلات روانشناختی و تحصیلی و مداخله به موقع
- اجرای برنامههای پیشگیرانه برای کاهش آسیبهای اجتماعی
- ارجاع دانشآموزان به متخصصان در صورت نیاز
مهارتهای مورد نیاز برای مشاور آموزش و پرورش
مشاوران آموزش و پرورش برای ایفای نقش مؤثر خود نیازمند مجموعهای از مهارتهای تخصصی و فردی هستند. چرا که این مهارتها به مشاوران کمک میکند تا در محیط آموزشی نقش حمایتی و راهنمایی مؤثری ایفا کنند و به بهبود وضعیت تحصیلی و روانی دانشآموزان کمک نمایند.
بر اساس اطلاعات به دست آمده، مهمترین مهارتهای مورد نیاز برای مشاوران مدارس عبارتاند از:
- مهارتهای ارتباطی سطح بالا: توانایی برقراری ارتباط مؤثر با دانشآموزان، والدین و کادر آموزشی برای درک و حل مشکلات تحصیلی و رفتاری
- ثبات عاطفی و مسئولیتپذیری: حفظ آرامش و تعادل روانی در مواجهه با مسائل مختلف و پذیرش مسئولیتهای مرتبط با نقش مشاوره
- آشنایی با شیوههای نوین مطالعه و برنامهریزی تحصیلی: توانایی آموزش روشهای مؤثر مطالعه، برنامهریزی درسی و افزایش تمرکز به دانشآموزان
- دانش تخصصی در زمینه روانشناسی و مشاوره: داشتن تحصیلات مرتبط در رشتههای روانشناسی یا مشاوره برای ارائه خدمات مشاورهای مؤثر
- مهارت در آموزش مهارتهای اجتماعی و روانشناختی: توانایی برگزاری کلاسها و کارگاههایی برای بهبود مهارتهای اجتماعی و روانشناختی دانشآموزان
شرایط شرکت در آزمون استخدامی مشاور آموزش و پرورش
برای شرکت در آزمون استخدامی این شغل، داوطلبان باید یک سری شرایط عمومی و اختصاصی را دارا باشند
شرایط عمومی داوطلبان
- تابعیت جمهوری اسلامی ایران
- اعتقاد به دین اسلام یا یکی از ادیان شناختهشده در قانون اساسی
- التزام به قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران
- داشتن کارت پایان خدمت یا معافیت قانونی (برای آقایان)
نکته: افرادی که مشمول تسهیلات نظام وظیفه تخصصی بنیاد ملی نخبگان هستند، تحت شرایطی میتوانند در آزمون شرکت کنند و تا یک سال فرصت دارند کارت پایان خدمت خود را ارائه دهند.
- برخورداری از سلامت جسمانی و روانی متناسب با شغل موردنظر
- عدم اعتیاد به مواد مخدر و دخانیات
- نداشتن سوابق کیفری مؤثر
- نبودن در لیست افراد ممنوعالکار از سوی مراجع قانونی
- عدم بازخریدی یا بازنشستگی از دستگاههای اجرایی
- عدم اشتغال به صورت رسمی یا پیمانی در سایر دستگاههای اجرایی
نکته: در صورت قبولی، داوطلب باید از شغل قبلی خود استعفا دهد و مسئولیت پذیرش استعفا با خودش است.
- افرادی که مجاز به شرکت در آزمون نیستند:
- بازنشستگان و بازخریدشدگان دستگاههای اجرایی
- افراد اخراج شده یا منفصل از خدمت در آموزش و پرورش
- افرادی که به حکم مراجع قانونی از اشتغال در مشاغل دولتی منع شدهاند
- کسانی که تعهد کاری با سایر دستگاههای اجرایی دارند
- دارندگان مدارک تحصیلی پایینتر یا معادل
شرایط اختصاصی استخدام
- شرط سنی حداقل سن ۲۰ سال تمام و حداکثر سن ۴۰ سال تمام (متولدین ۱۲ بهمن ۱۳۶۲ تا ۱۲ بهمن ۱۳۸۲)، برای مشاوران دارای مدرک دکتری حداکثر ۴۵ سال
مشمولان قانون حمایت از خانواده و جوانی جمعیت
لازم به ذکر است مبتنی بر تبعیت از قانون حمایت از خانواده و جوانی جمعیت، به ازای تأهل و داشتن هر فرزند، یک سال (تا سقف ۵ سال) اضافه میشود. البته این امتیاز فقط در مناطقی که نرخ باروری پایینتر از ۲.۵ باشد، قابل اعمال است.
منابع آزمون استخدامی مشاور آموزش و پرورش
آزمون استخدامی شامل سه بخش عمومی، اختصاصی و تخصصی است که برای پاسخگویی به سوالات، لازم است منابع مربوط به هر بخش را به طور کامل مطالعه کرد. البته برای آمادگی بیشتر، مطالعه نمونه سؤالات آزمونهای گذشته و استفاده از بستههای آموزشی معتبر نیز توصیه میشود. منابع پیشنهادی برای هر بخش عبارتاند از:
حیطه عمومی
- معارف و اندیشه اسلامی و انقلابی
- تاریخ و فرهنگ تمدن
- دانش سیاسی، اجتماعی و حقوق اساسی
- تواناییهای عمومی و ذهنی: این بخش منابع خاصی ندارد و بیشتر بر مهارتهای ذهنی، حل مسئله و تواناییهای عمومی مانند هوش و استدلال منطقی تمرکز دارد. برای آمادگی در این بخش، داوطلبان میتوانند به تمرینات عمومی ذهنی و آزمونهای مشابه در این زمینه مراجعه کنند
حیطه اختصاصی
- تعلیم و تربیت اسلامی
- اسناد و قوانین بالادستی آموزش و پرورش
- راهنما و فنون تربیت
حیطه تخصصی
- دانش و مفاهیم تخصصی تربیتی
- اصول و فنون راهنمایی و مشاوره و روان درمانگری اسلامی
- نظریههای مشاوره
- روانسنجی و آزمونهای روانشناختی
جمع بندی
آزمون استخدامی مشاور آموزش و پرورش یکی از آزمونهای مشاغل کیفیت بخشی آموزش و پرورش است که برای جذب افراد متخصص در حوزه مشاوره تحصیلی، تربیتی و روانشناختی برگزار میشود. داوطلبان باید دارای مدرک مرتبط باشند و در آزمون کتبی و مصاحبه تخصصی موفق شوند. آزمون کتبی شامل دروس عمومی و تخصصی مانند روانشناسی، نظریههای مشاوره و آسیبشناسی روانی است. پس از قبولی در این مراحل، داوطلبان در مدارس مشغول به کار شده و وظایفی مانند راهنمایی تحصیلی، حل مشکلات رفتاری و همکاری با والدین و معلمان را بر عهده خواهند داشت. برای قبولی در این آزمون، استفاده از نمونه سؤالاتی که توسط تیم ایران عرضه گردآوری شده، میتواند بسیار کمککننده باشد.
صفحات مرتبط
- منابع آزمون استخدامی مشاغل کیفیت بخشی آموزش و پرورش
- منابع آزمون استخدامی مشاور آموزش و پرورش
- سوالات عمومی و اختصاصی کیفیت بخشی
- سوالات مشاور آموزش و پرورش
- سوالات شب آزمون مشاور آموزش و پرورش
- لیست کل نمونه سوالات آموزش و پرورش
- اخبار استخدامی آموزش و پرورش
- دفترچه راهنمای آزمون استخدامی مشاغل کیفیت بخشی 1403