دوره آموزشی تعمیرکار لوازم خانگی، یک دوره کاملا تخصصی و حرفه‌ای است. دوره نامبرده با هدف پرورش نیروهای متخصص در زمینه تعمیر انواع لوازم خانگی حرارتی و گردنده تشکیل می‌شود. به همین منظور سازمان فنی و حرفه‌ای، دوره آموزشی را تحت این عنوان برگزار می‌کند. این دوره زیر نظر اساتید مجرب و کارآزموده سازمان فنی و حرفه‌ای اجرا خواهد شد.
در مراکز فنی و حرفه‌ای شرکت در این دوره برای تمامی گروه‌های سنی، تحصیلی و شغلی کاملا به صورت رایگان است. از این رو ما در این مقاله به بررسی دوره تعمیرکار لوازم خانگی گردنده و حرارتی، مزایا و شرایط ثبت‌نام در آن پرداخته‌ایم. بنابراین به علاقه‌مندان دوره مذکور توصیه می‌شود مطالب را تا پایان مطالعه نمایند.
مباحث آموزشی در دوره تعمیرکار لوازم خانگی گردنده و حرارتی
تعمیرکار وسایل برقی در حوزه مشاغل برقی قرار می‌گیرد. کارورزان با شرکت در دوره مورد نظر شایستگی‌های لازم را برای احراز شغل تعمیرکار وسایل برقی پیدا می‌کنند. کارآموزان در این دوره همچنین با دانش، مهارت‌ها و نگرش‌های پایه‌ای آشنا خواهند شد. به طوری که در پایان دوره با مهارت‌هایی از قبیل فلزکاری، طرز کار با ابزار، نقشه‌کشی، نقشه‌خوانی و … آشنا می‌شوند.
انواع روش‌های اطفا حریق، مبانی پایه‌ای برق دستگاه‌های لوازم خانگی، شناخت انواع قطعات الکتریکی و مکانیکی، مدارهای داخلی و … از جمله آموزش‌های ارائه شده در این دوره است. کارآموزان در پایان این دوره آموزشی، قادر به عیب یابی، باز کردن، تعمیر و مونتاژ انواع لوازم خانگی گردنده و حرارتی مانند لباسشویی، چرخ گوشت و … خواهند بود.
ویژگی‌ها، شرایط و نحوه ثبت نام
برای ثبت نام در این دوره، داوطلبان باید از سلامت جسمانی و روانی کامل برخوردار باشند. حداقل میزان تحصیلات برای شرکت در دوره، پایان تحصیلات متوسطه اول است. این دوره نیاز به هیچ گونه پیش زمینه مهارتی ندارد و کلیه آموزشات از صفر تا صد به کارآموزان ارائه می‌شود. دوره تعمیرکار لوازم خانگی در دو فاز طبقه‌بندی شده که درجه 1 آن به مدت 400 ساعت و درجه 2 آن به مدت 700 ساعت قابل برگزاری است. از این ساعات بیش از نیمی از آن به صورت عملی و بقیه شامل مباحث تئوری است. مربیان دوره تعمیرکار لوازم خانگی گردنده و چرخشی دارای مدرک کارشناسی برق با سه سال سابقه هستند.
سرفصل‌های آموزشی دوره تعمیرکار لوازم خانگی
در این دوره ابتدا مباحث پایه‌ای و اولیه در مورد برق صنعتی و مدارهای الکتریکی به کارورزان آموزش داده می‌شود. مباحث و عناوین آموزشی این دوره بسیار گسترده و متنوع است. برخی از مهم‌ترین مباحث مطرح شده در این دوره عبارتند از:
● نقشه‌کشی صنعتی
● یادگیری نکات حفاظتی و ایمنی در زمینه تخصصی برق
● فلزکاری
● طریقه کار با قطعات پایه و مبنای اندازه‌گیری الکتریکی
● روش کار با قطعه‌های الکتریکی قدرتی
● تعمیر لوازم خانگی حرارتی و گردنده
دانشها و مهارت‌های دوره تعمیرکار لوازم خانگی حرارتی و گردنده
کارآموزان در دوره تعمیرکار لوازم برقی گردنده و حرارتی ابتدا اموزش‌های اولیه را کسب خواهند کرد. برخی از این آموزش‌ها شامل شناخت انواع سیستم اتو بخار، اتو خشک، چرخ گوشت، همزن‌ها، توستر، سشوار و … است. در مرحله بعد کارآموزان با نحوه باز کردن قطعات الکتریکی و مکانیکی به کار رفته در وسایل برقی آشنا می‌شوند. بعد از باز کردن دستگاه، نوبت به عیب یابی و تشخیص خرابی دستگاه است. در این مرحله نیاز به کسب دانش و مهارت‌های تخصصی لازم است.
به طور کلی برای این که یک تعمیرکار بتواند انواع تعمیرات لوازم خانگی برقی را انجام دهد باید دانشها و مهارت‌های لازم را در همه سرفصل‌های آموزشی کسب کند. در زیر به طور جداگانه به دانش‌های لازم در خصوص هر کدام از سرفصل‌های مربوطه اشاره شده است.
دانش‌های تخصصی مرتبط با به کارگیری نکات حفاظتی و ایمنی
رعایت نکات ایمنی و حفاظتی در هر رشته و زمینه‌‌ای ضروری است. همان‌طور که در بالا گفته شد در مورد هر فصل یک سری دانش و مهارت‌ها به کارجویان آموزش داده می‌شود. برخی از دانش‌های مرتبط با این فصل شامل موارد زیر است:
● انجام معاینات پزشکی و آزمایش‌های دوره‌ای
● همراه نداشتن اشیاء و زینتی‌های فلزی در هنگام کار با مدارهای الکتریکی
● در نظر گرفتن تاثیر جریان برق بر بدن انسان
● عدم استفاده از پیچ‌گوشتی به جای فازمتر
● عدم استفاده از دخانیات در هنگام تعمیر وسایل برقی
● دانستنی‌های لازم در خصوص گازگرفتگی، آب گرفتگی، برق گرفتگی و همچنین سقوط از ارتفاعات
● رعایت فاصله و حریم مجاز در حین کار با شبکه‌های فشار قوی
دانشها و مهارت‌های کسب شده در مباحث فلزکاری
کارورزان در مبحث فلزکاری نیز باید دانشها و مهارت‌های لازم را کسب کنند. برخی از این دانش و مهارت‌ها به شرح زیر است:
● دانش‌های لازم در خصوص ابزار ویژه فلزکاری مانند سنگ فرز و ساب، مته دریل، گردبر و مته مخروطی
● آشنایی با اصول خال جوش زدن و خط جوش زدن
● شناخت انواع واحدهای اندازه‌گیری مانند طول، سطح، حجم در سیستم متریک و اینچی
● یادگیری روش‌های لحیم کاری و هویه کاری
● مهارت نشان گذاری بر روی قطعه قبل از سوراخ کاری
● مهارت در اندازه‌گیری و برش قطعه کار
● توانایی در پلیسه گیری، جرم گیری و نیز تمیز کردن محل اتصال
● روش‌های تبدیل سیستم متریک به اینچی و بالعکس
● توانایی سوراخ کاری دو قطعه و اتصال آن‌ها توسط پیچ و مهره
● مهارت در اتصال دو ورق از طریق نقطه جوش
مهارت‌های مرتبط با نکات حفاظتی و ایمنی
در رابطه با نکات ایمنی و حفاظتی یک سری مهارت‌ها و راهکارها در این دوره به هنرجویان آموزش داده می‌شود. این مهارت‌ها شامل موارد زیر است:
● کنترل و شناسایی محیط‌های پرخطر
● شناسایی عامل‌های ایجاد خطر گاز گرفتگی و برق گرفتگی
● یادگیری روش‌های استفاده از وسایل حفاظتی و ایمنی
● استفاده از پوشش مناسب در حین کار، آزمایش و اتصال زمین
● توجه به قطع بودن مدار در حین تعویض یا تعمیر قطعات خراب
● چگونگی مجهز کردن بدنه فلزی دستگاه‌ها با اتصال به زمین
● بازرسی‌های پیوسته و مرتب از لوله‌های آب گرم و همچنین لوله‌های گاز
دانشها و مهارت‌های پایه‌ای در خصوص نقشه‌کشی صنعتی
نقشه‌کشی صنعتی به عنوان یک مبحث پایه‌ای کلیه دانش‌های لازم به کارآموزان آموزش داده می‌شود. برخی از این دانشها شامل موارد زیر است:
● شناخت انواع کاغذ از نظر جنس، ابعاد و …
● آشنایی با انواع گونیا، شابلون، مداد تراش و خط کش
● شناخت اصول رسم خطوط مایل، افقی و عمودی
● آشنایی با تصاویر هندسی و نمای قطعه‌ها
● آشنایی با مقیاس‌های اندازه‌گیری و برش
● ترسیم نماهای سه بعدی و جانبی
● ترسیم خطوط مایل و اشکال هندسی
دانش و مهارت‌های کارورزان در کار با قطعات پایه و وسایل اندازه‌گیری
در مباحث مربوط به قطعات پایه و ابزار اندازه‌گیری، نیاز به یادگیری تخصص و مهارت‌های ویژه‌ای است. کارورزان در دوره آموزش تعمیرکار لوازم خانگی حرارتی و گردنده با این مهارت‌ها آشنا می‌شوند. برخی از مهارت‌های کسب شده در خصوص قطعات پایه و اندازه‌گیری به شرح زیر است:
●مهارت در هدایت الکتریکی مواد هادی، نیمه هادی و عایق‌ها
● آشنایی با انواع وسایل اندازه‌گیری ولتاژ DC
● شناسایی منابع جریان مستقیم DC، انواع پیل‌های قابل شارژ و غیر قابل شارژ
● مهارت در طرز قرارگیری ولت‌متر در مدار
● توانایی در اتصال‌های سری و موازی پیل‌ها
● شناسایی عوامل موثر بر مقاومت یک هادی
● آشنایی با مفاهیم اتصال کوتاه و مدارهای باز
● شناخت انواع خازن و عوامل موثر در مقاومت آن‌ها
● آشنایی با مفاهیم راکتانس خازن
● یادگیری مبانی تست دیود ( دیود زنر و دیود نوری)
● روش‌های شارژ و دشارژ خازن
● توانایی در محاسبه و اندازه‌گیری ضریب خودالقایی، انرژی الکتریکی، توان، مقاومت و جریان
● مهارت کار با توالی سنج
● یادگیری پلاک خوانی ترانسفورماتور تک فاز
● یادگیری روش‌های تشخیص سالم بودن سیم‌پیچ‌ها و عایق‌های ترانسفورماتور
دانشها و مهارت‌های ویژه کار با قطعات الکترونیک قدرت
برای تعمیر لوازم خانگی حرارتی و گردنده نیز کارورزان دانشها و مهارت‌های مرتبط با قطعات الکترونیک قدرت را فرا خواهند گرفت. برخی از مهم‌ترین مهارت‌های ذکر شده به شرح زیر است:
● کسب اطلاعات در مورد نیمه هادی‌های خالص و نیمه هادی‌های نوع N و P
● یادگیری دانش‌های لازم مرتبط با بایاس مستقیم دیود و بایاس معکوس دیود
● توانایی تثبیت ولتاژ با دیود زنر
● نحوه بررسی و آزمایش عملکرد ترایاک در مدار کنترل فازهای تمام موج
● مهارت در روش‌های یکسو سازی توسط ترانس سر وسط و پل دیود
● آشنایی با نحوه تست ترانزیستورها
نگرش‌ها و توجهات زیست محیطی یک تعمیرکار لوازم خانگی گردنده و حرارتی
در کنار یادگیری دانشها و مهارت‌های لازم، کارآموزان با یک سری از نگرش‌ها و توجهات زیست محیطی آشنا می‌شوند. در زیر به برخی از آن‌ها اشاره شده است:
● مدیریت زمان و انرژی
● رعایت نکات مرتبط با اخلاق حرفه‌ای
● دفع صحیح و دور کردن پسماند مواد از محیط کاری
● خروج انواع آلاینده‌های زیست محیطی از طبیعت
● رعایت کامل اصول ارگونومی
جمع بندی
دوره تعمیرکار لوازم خانگی گردنده و حرارتی یکی از دوره‌های آموزشی پرطرفدار در فنی و حرفه‌ای است. این دوره در دو درجه 1 و 2 زیر نظر استادان و کارشناسان در حوزه رشته برق برگزار می‌شود. طول هر دوره آموزشی حدود 400 تا 700 ساعت است که بیش از نیمی از ساعات به صورت عملی اجرا می‌شود. کارآموزان در این دوره با انواع دانشها، مهارت‌ها و نگرش‌های لازم یک تعمیر کار لوازم خانگی برقی آشنا می‌شوند. در دوره تعمیرکاری در کنار تمامی مهارت‌های پایه‌ای و اساسی، نکات لازم در مورد رعایت دستورالعمل‌های ایمنی و حفاظتی نیز به کارورزان آموزش داده خواهد شد.