چکیده

1 مقدمه

2) روش

3) هندسه اسلامی

4) گنبد داخلی ایرانی

۴.۱ گنبدهای معماری ایرانی

۴.۲ انواع گوناگون گنبدها

5) یزدی‌بندی

6) پیش‌زمینه

۶.۱ پیشینه تحقیقات

۶.۲ گزیده‌ای تاریخی از خاستگاه و شکل‌گیری گنبد «یزدی‌بندی» در معماری تاریخی

7) تاریخچه یزدی‌بندی

۷.۱ پیش‌زمینه تاریخی نقش ریاضیات در طراحی یزدی‌بندی

۷.۲ انواع گنبدهای یزدی‌بندی – ویژگی‌های مورفولوژیک گنبد یزدی‌بندی در معماری ایرانی

8) روش ساخت

9) مطالعات موردی

۹.۱ تیمچه امین الدوله (رشته ‌طاق)، استاد علی مریم

۹.۲ خانه بروجردی‌ها، حاج سید جعفر نطنزی، کاشان، ایران، ۱۲۶۱

10) نتیجه‌گیری

چکیده

این مقاله به شرح و موشکافی یکی از نگاره ها، با نام «یزدی بندی»، می‌پردازد که برای تزئین سطح داخلی گنبدها و نیمه‌گنبدها استفاده می‌شود. نگاره «یزدی‌بندی» یکی از المان‌های تزئینی مهم معماری ایرانی است. ازاین‌رو، انجام تحقیقات جامعی برای شناسایی و درک خصوصیات و تعیین هندسه دقیق، و همچنین، طبقه‌بندی آن براساس روش‌های علمی ضروری به‌نظر می‌رسد. این مقاله درصدد است تا ویژگی‌های منحصربفرد گنبد یزدی‌بندی را به مثابه یکی از گنبدهای معماری-زینتی که در طی اوایل دوران معماری اسلامی-ایرانی در بین عمده گنبدهای داخلی گوناگون شاخص بوده است، دریابد. در این راستا، از میان کل نگاره‌های یزدی‌بندی در معماری ایرانی-اسلامی، دو نمونه برگزیده شد. مقاله حاضر با مروری تحلیلی بر نمونه‌های برگزیده ویژگی‌های گنبدهای یزدی‌بندی، ترکیب‌های مورفولوژیک و فرم‌های توپولوژیک‌شان را با توجه سطح داخلی‌شان از بین هندسه‌های مورد استفاده در مناطق با معماری اسلامی و مناطق مجاور نشان می‌دهد و بررسی می‌کند. این مطالعه چگونگی شکل‌گیری تاریخچه انقلابی گنبد یزدی‌بندی را نشان می‌دهد. چارچوب نظریِ مقالات راجع به گنبدهای یزدی‌بندی اطلاعاتی افشانشده را از خصوصیات اصلی گنبدهای تزئینی ایرانی در این منطقه آشکار می‌کند.