یکی از انواع وسایل گرمایشی آب، در اکثر خانه‌ها آبگرمکنهای دیواری است که دارای سیستم و تجهیزات خاصی است. به منظور نصب و راه‌اندازی آبگرمکنهای دیواری باید به متخصص و تعمیرکار مراجعه کرد. به همین منظور دوره‌های آموزش تعمیرکار آبگرمکن دیواری در سازمان فنی و حرفه‌ای زیر نظر اساتید مجرب و کارآزموده در این حوزه برگزار می‌شود. تمامی علاقه‌مندان به این حرفه می‌توانند به صورت رایگان در دوره‌های آموزشی سازمان فنی و حرفه‌ای شرکت کنند. از این‌رو در این مقاله به بررسی ویژگی‌های دوره نامبرده، شرایط و نحوه ثبتنام در آن پرداخته شده است.
منظور از تعمیرکار آبگرمکن دیواری کیست؟
تعمیرکار آبگرمکن دیواری شغلی در حوزه تاسیسات است که دارای مهارت و شایستگی‌های ویژه‌ای است. به طور کلی یک تعمیرکار آبگرمکن دیواری باید از عهده وظایفی مانند فلز کاری مقدماتی، نصب وسایل گازسوز، مونتاژ و دمونتاژ آبگرمکنهای دیواری، بررسی اجزای مشترک در وسایل گازسوز، مونتاژ و تحلیل مسیرهای آب، عیب‌یابی آبگرمکنهای دیواری پیلوت‌دار، تعمیر آبگرمکنهای فندار و … برآید. تعمیرکار آبگرمکن های دیواری معمولا با مشاغلی از قبیل تعمیرکار پکیج، تعمیرکار لوازم خانگی، تاسیسات لوله‌کشی‌های آب سرد و گرم و نیز تاسیسات حرارتی مرکزی در ارتباط است.
معرفی دوره تعمیرکار آبگرمکن دیواری
دوره تعمیرکار آبگرمکنهای دیواری به صورت مهارتی و عملی قابل برگزاری است. سازمان فنی و حرفه‌ای در طول سال، دو یا سه بار بنا بر تکمیل ظرفیت متقاضیان، اقدام به تشکیل دوره تعمیرکار آبگرمکنهای دیواری می‌کند. طول این دوره آموزشی 190 ساعت است که 66 ساعت آن به آموزش مباحث نظری و 144 ساعت باقیمانده به آموزش مهارت‌های عملی اختصاص یافته است. مربیان این دوره آموزشی باید از صلاحیت حرفه‌ای و 3 سال سابقه کاری برخوردار بوده و همچنین دارای تحصیلات آکادمیک کارشناسی تاسیسات یا مکانیک باشند.
گواهی پایان دوره تعمیرکار آبگرمکنهای دیواری
در دوره آموزشی تعمیرکار آبگرمکنهای دیواری، تمامی نکات پایه‌ای و مهم به منظور نصب، راه‌اندازی و تعمیر انواع آبگرمکنهای دیواری به کارآموزان یاد داده می‌شود. در پایان دوره همچنین از کارآموزان داوطلب، آزمونی گرفته خواهد شد و به کسانی که موفق به کسب حد نصاب نمره قبولی شوند، مدرک معتبر فنی و حرفه‌ای اعطا می‌شود. از کل نمره‌ای که در گواهی درج می‌شود، 25 درصد به آزمون کتبی، 65 درصد به آزمون مهارت‌سنجی عملی و 10 درصد باقیمانده نیز به اخلاق حرفه‌ای کارآموزان در طول دوره اختصاص یافته است.
شرایط و نحوه‌ی ثبتنام در دوره تعمیرکار آبگرمکنهای دیواری
برای شرکت در دوره‌های آموزشی سازمان فنی و حرفه‌ای ضوابط و شرایطی ویژه کارآموزان در نظر گرفته شده است. از مهم‌ترین شرایط عمومی این دوره می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
● برخورداری از سلامت جسمانی و روانی کامل
● دارای حداقل مدرک تحصیلی سیکل یا پایان دوره متوسطه اول
● دارای حداقل سن 15 سال تمام (در شرایط ویژه نوجوانان در رده سنی 12 تا 15 سال نیز پذیرفته خواهند شد.)
توجه: شرکت در این دوره آموزشی، نیاز به هیچ‌گونه پيش زمینه مهارتی ندارد.
سرفصل‌های آموزشی دوره تعمیرکار آبگرمکنهای دیواری
کارآموزان در دوره آموزش آبگرمکنهای دیواری، دانش و تخصصهای ویژه نصب، راه‌اندازی و تعمیر انواع آبگرمکن دیواری را به دست خواهند آورد. در زیر به مهم‌ترین سرفصل‌های آموزشی دوره تعمیرکار آبگرمکنهای دیواری سازمان فنی و حرفه‌ای اشاره شده است.
فلزکاری مقدماتی
یکی از مباحث اولیه و اساسی در تعمیر آبگرمکنهای دیواری، فلزکاری مقدماتی است. در این فصل کارآموزان در مورد کمیت طول در سیستم‌های متریک و اینچی اطلاعات کافی به دست می‌آورند. از مهم‌ترین مباحث آموزشی در این فصل می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
● آشنایی با گوه و ابزارهای براده‌برداری
● آشنایی با انواع تیغ اره‌های دستی و کمان اره
● آشنایی با انواع مته، سوهان و ماشین مته
● شناخت انواع پیچ و مهره‌های کاربردی در نصب آبگرمکنهای دیواری
● آشنایی با حدیده و قلاویز
نصب وسایل گازسوز
تعمیرکار وسایل برقی باید بتواند از عهده نصب انواع وسایل گازسوز برآید. از مهم‌ترین مهارت‌های آموزشی در این فصل می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
● شناخت احتراق و اجزای آن
● آشنایی با انواع سوخت‌های فسیلی و محصولات احتراق
● آشنایی با واحدهای ظرفیت حرارتی
● آشنایی با انواع ساختمان از لحاظ درزبندی
● آشنایی با انواع روش‌های تخلیه محصولات احتراق
● کسب دانش لازم در مورد دودکش و مقررات ایمنی مرتبط با آن
● بازرسی بست‌های شیلنگ گاز به منظور جلوگیری از نشتی
● آگاهی نسبت به محل مناسب نصب دستگاه
● آگاهی نسبت به شرایط استفاده از دستگاه‌های فندار
مونتاژ و دمونتاژ اجزای مشترک در وسایل گازسوز
یکی از مهم‌ترین وظایف تعمیرکار آبگرمکنهای دیواری، مونتاژ و دمونتاژ اجزای به کار رفته در آبگرمکن‌ها است. در این فصل کارآموزان، دانش و مهارت‌های ویژه بخش مونتاژ و دمونتاژ را به دست خواهند آورد. برخی از دانش و مهارت‌های کاربردی در این بخش عبارتند از:
● آشنایی با ترموکوپل، انواع جرقه‌زن و شیر مغناطیسی
● آشنایی با مشعل، نازل و پیلوت
● آشنایی با انواع کمیت‌های الکتریکی مانند جریان، مقاومت و اختلاف پتانسیل
● شناخت کلیدهای حرارتی و میکروسنج
● شناخت کامل واحدهای اندازه‌گیری فشار گاز و آب
● دبی و واحدهای مرتبط با آن
بررسی مسیرهای آب و گاز در آبگرمکنهای دیواری شمعک‌دار
تعمیرکاران آبگرمکن دیواری قبل از این‌که اقدام به نصب آبگرمکن کنند ابتدا باید مسیر آب و گاز را تحلیل و بررسی نمایند. برای این‌کار نیاز به کسب دانش و تخصص در دوره‌های آموزشی تعمیرکار آبگرمکن است. در این بخش به برخی از مهارت‌های ویژه این بخش اشاره شده است:
● آشنایی با عملکرد کلی آبگرمکنهای دیواری
● آشنایی با کلاهک تعدیل، مشعل، مبدل حرارتی، رگلاتور آب و گاز
● چگونگی عملکرد رگلاتور آب و اجزای تشکیل‌دهنده آن
● آشنایی با انواع آبگرمکنهای پرفشار، کم فشار و عوامل موثر در فشار آن‌ها
● شناخت روانکارهای قابل استفاده در رگلاتور آب و گاز
● آشنایی با رسوبات مبدل و حلال‌های آن
● شناخت انواع واشر و سایر اتصالات مرتبط با نصب و تعمیر آبگرمکنهای دیواری
عیب‌یابی آبگرمکنهای دیواری شمعک‌دار
بعد از آن‌که کارآموزان مهارت نصب و راه‌اندازی آبگرمکنهای دیواری شمعک‌دار را به دست آوردند، لازم است در مورد نحوه عیب‌یابی آبگرمکنهای دیواری دانش و مهارت‌های ویژه‌ای را کسب کنند. از دانش‌های ویژه این بخش موارد زیر را می‌توان برشمرد:
● شناسایی عیوب مربوط به رگلاتور آب مانند دیافراگم، لوله دیافراگم و شیر احتراق
● شناسایی عیوب ناشی حاصل از تجمع رسوب در مبدل رگلاتور آب و همچنین مسیر آب
● عیب‌یابی ناشی از اتصالات و استفاده از واشرهای نامناسب
مونتاژ و دمونتاژ آبگرمکنهای دیواری بدون پیلوت یا آیونایز
نوع دیگری از آبگرمکنهای دیواری وجود دارد که بدون پیلوت هستند. برای مونتاژ و دمونتاژ، نصب و راه‌اندازی این نوع آبگرمکن‌ها، تعمیرکاران باید دانش و تخصصهای لازم را در دوره‌های آموزشی کسب کنند. از مهم‌ترین مباحث آموزشی مربوط به مونتاژ و دمونتاژ این آبگرمکن‌ها می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
● شناخت تمامی محاسن و معایب آبگرمکنهای آیونایز
● آشنایی با مجموعه سیم، شیر برقی، برد کنترل، جا باتری و منبع تغذیه
● آشنایی با میکروسوییچ، کلید حرارتی و جرقه‌زن
● چگونگی عملکرد رگلاتور آب و گاز
عیب‌یابی و تست قطعات و اجزای آبگرمکنهای بدون پیلوت یا همان آیونایز
تعمیرکار آبگرمکنهای دیواری آیونایز باید اطلاعات کافی در مورد عیب‌یابی، تعمیر و تست قطعات آن‌ها را داشته باشد. در دوره آموزشی تعمیرکار آبگرمکنهای دیواری سازمان فنی و حرفه‌ای، نکات اساسی و مهم در مورد این بخش با کارآموزان، یاد داده می‌شود. برخی از این نکات عبارتند از:
● نکات کلیدی و اساسی در مورد عیب‌شناسی قطعات الکتریکی و برد کنترل
● شناخت عیوب مشترک با سایر انواع آبگرمکنهای دیواری
● عیوب ناشی از نصب دودکش‌های نامناسب
مونتاژ، دمونتاژ و عیب‌یابی انواع آبگرمکنهای پیلوت موقت
در این بخش، ابتدا کارآموزان با محاسن و معایب آبگرمکنهای پیلوت موقت آشنا شده سپس سایر تخصصهای مهارتی را به طور عملی خواهند آموخت. در مباحث آموزشی این فصل همچنین انواع رگلاتور آب و گاز، مجموعه سیم، برد کنترل، شیرهای برقی ورودی و خروجی و همچنین شیر اختلاف فشار به شرکت‌کنندگان در دوره معرفی می‌شود. به طور کلی کارآموزان در پایان دوره باید بتوانند عیوب مربوط به شیرهای برقی، شیر اختلاف فشار، ولتاژ و شدت جریان را شناسایی کنند.
مونتاژ، دمونتاژ و عیب‌یابی آبگرمکنهای فندار
یکی دیگر از انواع آبگرمکنهای دیواری، نوع فندار آن‌ها است. برای مونتاژ، دمونتاژ و عیب‌یابی این نوع آبگرمکن، نیاز به کسب مهارت و تخصصهای ویژه‌ای است. در این بخش کارآموزان با معایب و محاسن آبگرمکنهای فندار، شرایط و چگونگی استفاده از آن‌ها آشنایی پیدا می‌کنند. در بخش‌هایی از این فصل همچنین به آموزش روش‌های عیب‌یابی مرتبط با فن، شیلنگ رابط، برد کنترل و کلید ایمنی دودکش پرداخته می‌شود.
بعد از شناخت کامل آبگرمکنهای فندار، روش‌های مونتاژ و دمونتاژ آن‌ها نیز به تعمیرکاران آموزش داده خواهد شد.
ابزار و تجهیزات ویژه نصب و تعمیر انواع آبگرمکن دیواری
در بخشی از دوره تعمیرکار آبگرمکنهای دیواری، کارآموزان با ابزار و تجهیزات ویژه این حرفه آشنا خواهند شد. در زیر به برخی از کاربردی‌ترین وسایل و ابزار لازم جهت تعمیر آبگرمکنهای دیواری اشاره شده است:
فشارسنج، دماسنج، رگلاتور آب و گاز، دریل رومیزی، انواع مته میلیمتری، خم‌کن اهرمی لوله فولادی، منبع تغذیه متغیر، کپسول آتش‌نشانی، جعبه کمک‌های اولیه، سیم لحیم، روغن لحیم، زانویی دودکش، کلاهک H، شیر مغناطیسی، سیم‌افشان، بست شیلنگ گاز، گریس سیلیکونی و مولیکات، آدابتور آبگرمکن، دستکش، کفش و کلاه ایمنی نمونه ای از ابزارهای لازم برای تعمیر آبگرمکن هستند.
راهنمای ثبت نام آزمون فنی و حرفه ای
جمع‌بندی
دوره تعمیرکار آبگرمکنهای دیواری، جزء دوره‌های آموزشی و مهارتی در سازمان فنی و حرفه‌ای محسوب می‌شود. این دوره در تمامی مراکز فنی و حرفه‌ای سراسر کشور به صورت رایگان برگزار می‌شود. تمامی افراد علاقه‌مند به این حرفه می‌توانند در صورت دارا بودن شرایط عمومی لازم، اقدام به ثبتنام در دوره نمایند. در طول دوره مذکور، کلیه نکات و مفاهیم مهم و اساسی در مورد مونتاژ، دمونتاژ و عیب‌یابی انواع آبگرمکنهای دیواری از جمله شمعک‌دار، بدون شمعک و فندار به کارآموزان آموزش داده می‌شود. در پایان دوره از کارآموزان آزمون مهارت‌سنجی گرفته خواهد شد و به کسانی که در آزمون قبول شوند، گواهی دوره تعمیرکار آبگرمکنهای دیواری اعطا می‌شود.