دوبلوری جزء حرفه‌های پرکاربرد در سازمان صدا و سیما است. برای فعالیت در این حرفه نیاز به کسب مهارت و آموزش‌های لازم است. به همین منظور سازمان فنی و حرفه‌ای اقدام به برگزاری دوره‌های آموزش دوبلور کرده است. این دوره زیر نظر اساتید مجرب و حرفه‌ای در زمینه دوبلوری برگزار می‌شود. تمامی علاقه‌مندان به این حرفه می‌توانند به صورت رایگان در کلاس‌های آموزشی این دوره شرکت کنند. اگر شما نیز قصد دارید در مورد این دوره بیشتر بدانید توصیه می‌شود مطالب ارائه شده در این مقاله را تا پایان مطالعه نمایید.
شغل دوبلوری چیست؟
شغل دوبلوری از مشاغل اجرایی در حوزه هنرهای نمایشی و صوتی است که به نوعی یکی از زیر مجموعه‌های بازیگری محسوب می‌شود. یک دوبلور صدا و سیما دارای شایستگی‌هایی از قبیل به کارگیری اصول اولیه صدا در دوبلاژ، آماده‌سازی جهاز صوتی و اندام‌های گفتاری، روش‌های صحیح گویش با رعایت کامل موسیقی گفتار و علائم مربوطه، طریقه خواندن ادبیات کهن ایران و جهان، به کارگیری اصول اولیه بازیگری در دوبله، روش‌های تجزیه و تحلیل شاخه‌های مختلف بازیگری، توانایی اجرای گویندگی در ژانرهای مختلف است.
دوره دوبلور سازمان فنی و حرفه‌ای
دوره آموزشی دوبلور، جزء دوره‌های مهارتی و کاربردی در سازمان فنی و حرفه‌ای است. این دوره با مربیگری اساتید با تجربه و حرفه‌ای در زمینه‌ی دوبله و گویندگی از جمله فارغ‌التحصیلان مقطع کارشناسی به بالا در رشته‌های بازیگری، کارگردانی و ادبیات نمایشی برگزار می‌شود. تمامی دانشجویان و فارغ‌التحصیلان علاقه‌مند به این حرفه، می‌توانند به صورت رایگان در این دوره آموزشی شرکت کنند.
طول این دوره آموزشی 122 ساعت است که نزدیک به 49 ساعت آن مربوط به آموزش مباحث نظری و 83 ساعت باقیمانده به آموزش مهارت‌های عملی دوره اختصاص یافته است. در طول دوره کلیه آموزشات لازم در خصوص مفاهیم و اصول اولیه دوبلوری به هنرجویان آموزش داده می‌شود. در پایان دوره همچنین از کارآموزان داوطلب، آزمونی گرفته می‌شود و به کسانی که موفق به کسب حد نصاب نمره قبولی شوند، مدرک معتبر فنی و حرفه‌ای در این زمینه اعطا می‌شود.
از کل نمره آزمون 25 درصد شامل آزمون کتبی، 65 درصد مربوط به آزمون عملی و مهارت‌سنجی و 10 درصد باقیمانده نیز به اخلاق حرفه‌ای کارآموزان اختصاص یافته است.
شرایط و نحوه‌ی ثبت‌نام
شغل دوبلوری نیازمند کسب مهارت و تخصص‌های ویژه‌ای است. از این‌رو برای شرکت در دوره آموزشی مربوطه، کارآموزان باید دارای یک سری شرایط عمومی و اختصاصی ویژه باشند. از جمله مهم‌ترین شرایط داوطلبان برای ثبت‌نام در دوره می‌توان به موارد زیر اشاره کرد.
● برخورداری از سلامت جسمانی و روانی کامل
● نداشتن هیچ‌گونه لکنت زبان، لهجه و یا مشکل در بیان و روان‌خوانی
● دارای حداقل سن 18 سال تمام
● نداشتن سوء پیشینه کیفری و جزایی
● دارای حداقل مدرک دیپلم یا گواهی پایان تحصیلی دوره متوسطه اول
توجه: برای شرکت در دوره دوبلور سازمان فنی و‌حرفه‌ای نیاز به هیچ‌گونه پيش زمینه مهارتی نیست.
عناوین شغلی مرتبط با حرفه دوبلور
کارآموزان رشته دوبلور با توجه به مهارت‌هایی که به دست می‌آورند، می‌توانند در رشته‌های مرتبط با این حوزه فعالیت نمایند. از جمله‌ی این شغل‌ها می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
● گویندگی
● بازیگری پایه
● بازیگری تلویزیون و سینما
● بازیگر تئاتر
● مدیر بخش دوبلاژ
● نمایشنامه نویس و فیلم‌نامه نویس
برای آسیب شناسی و شناخت سطح سختی کار این رشته نیاز به استعلام از وزارت کار است.
سرفصل‌های آموزشی دوره دوبلوری
هنرجویان حرفه‌ی دوبلوری در این دوره دانش و تخصص‌های لازم را در خصوص دوبله فیلم، سریال، کارتون و … به دست خواهند آورد. از مهم‌ترین سرفصل‌های آموزشی دوره مذکور می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
به کارگیری اصول اولیه صدا در دوبلاژ
در این سرفصل هنرجویان ابتدا با تاریخچه‌‌ی مختصری در مورد سینمای ایران و جهان آشنا می‌شوند. در بخش‌های دیگری از این فصل به معرفی مدیران دوبلاژ و نیز گویندگان بزرگ و نامی در تاریخ هنر نمایشی ایران پرداخته خواهد شد. یادگیری مفاهیم اولیه فیزیک صوت و آکوستیک، چگونگی مکانیزم تولید صوت و بهداشت صوتی، آشنایی با ساختمان گوش و مکانیزم شنوایی، شناخت سایر مبانی اولیه در رشته‌ی دوبلاژ از جمله مباحث آموزشی دیگر این فصل است.
آماده‌سازی جهاز صوتی
جهاز صوتی یکی دیگر از مبانی اصولی در حرفه‌ی دوبله است. برای آماده‌سازی این سیستم، هنرجویان اندام‌های تنفسی و صوتی را باید به طور کامل بشناسند و از جایگاه‌های صدا نیز اطلاعات کافی به دست آورند. در این فصل همچنین هنرجویان با روش‌های آماده‌سازی حنجره و تمرینات پایه‌ای صدا آشنا می‌شوند. طریقه تنفس صحیح و چگونگی کنترل دیافراگم، روش‌های کنترل دامنه صوت، آماده‌سازی حنجره به منظور اجرای تکنیک‌های صدا و نیز توانایی در افزایش قدرت و انعطاف‌پذیری صدا جزء سایر مهارت‌هایی هستند که در این دوره به هنرجویان آموزش داده می‌شود.
سوالات گروه شغلی هنرهای نمایشی
آماده‌سازی اندام‌های گفتاری
اندام‌های گفتاری نقش مهمی در گویندگی و دوبلوری دارند. از این‌رو تقویت و افزایش مهارت در این اندام‌ها برای ایفای شغل دوبله‌گری بسیار مهم است. در این فصل کارآموزان دانش‌های لازم در خصوص اندام‌های گفتاری را فرا می‌گیرند. از مهم‌ترین مهارت و دانش‌های مرتبط با اندام‌های گفتاری می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
● میزان تاثیر و اهمیت اندام‌های گفتاری در دوبله
● چگونگی استفاده صحیح از ابزار کمک آموزشی
● موثر بودن عضلات صورت، سر و گردن در ادای کلمات و گفتار
● رفع تنبلی‌های گویشی
● چگونگی کنترل مایم و صوت به منظور رسیدن به نتیجه‌ی ایده‌آل
تمرین گویش صحیح با رعایت کامل موسیقی گفتار و علائم مربوطه
نوع گویش یکی دیگر از عناصر اصلی در دوبله است. هنرجویان در این فصل با دانش تکنیک‌های گویشی، سلفژ مقدماتی و علائم نوشتاری آشنا می‌شوند. کارآموزان حرفه‌ی دوبله، در بخش گویش‌ها همچنین مهارت جان‌بخشی و انرژی دادن به گفتار، هم‌آوایی، حفظ رکورد گفتار، تمرکز، سرعت عمل و چگونگی انطباق علائم با گفتار را پیدا می‌کنند.
خوانش ادبیات کهن و معاصر ایران و جهان
روش صحیح خواندن ادبیات کهن نیز جزء مباحثی است که در این دوره به هنرجویان آموزش داده می‌شود. در این فصل کارآموزان با آثار بزرگ ادبیات کهن ایران و جهان در قالب نظم و نثر آشنا می‌شوند. هنرجویان همچنین روش صحیح خواندن متون ادبی و استفاده از دایره واژگان گسترده‌تر را فرا خواهند گرفت. آماده‌سازی ذهن به منظور بیان واژگان گوناگون، برقراری سرعت عمل بین چشم و ذهن و نیز درگیر کردن اندام‌های گفتاری در هنگام بیان واژه‌های نامأنوس از مهارت‌های دیگری است که کارآموزان در این دوره به دست می‌آورند.
به کارگیری اصول اولیه بازیگری در دوبلاژ
یک دوبلور باید با مبانی بازیگری به طور کامل آشنا باشد. مفاهیم عناصر تخیل، خلاقیت نمایشی، رهاسازي و حرکت از دانش‌های مرتبط با اصول بازیگری محسوب می‌شوند. کارآموزان حرفه‌ی دوبله همچنین مهارت به کارگیری و تربیت حس در بازیگری را در این فصل به دست می‌آورند. از سایر مفاهیم آموزشی این فصل می‌توان به شناخت عناصر تخیل، خلاقیت نمایشی، به کارگیری، رها‌سازی و حرکت در بازیگری اشاره کرد.
تجزیه و تحلیل شاخه‌های مختلف صدا بازیگری
صدا بازیگری از مفاهیم دیگری است که در این بخش مورد آموزش قرار می‌گیرد. در دوره دوبلور سازمان فنی و حرفه‌ای ویژگی‌ها و مفاهیم شاخه‌های مختلف صدا بازیگری مانند دوبلاژ، رئال، تیزر، آنونس و نمایشنامه رادیویی به هنرجویان آموزش داده می‌شود. مهارت‌هایی که کارآموزان در این فصل فرا خواهند گرفت شامل توانایی در بحث و تحلیل سکانس و کلیت فیلم و همچنین متمرکز شدن در فضای کار است.
دوبله در ژانرهای مختلف
دانش‌های مرتبط با این فصل شامل ویژگی‌های دوبله فیلم فارسی به فارسی و سایر زبان‌ها به فارسی است. یک دوبلور حرفه‌ای همچنین باید مهارت کافی در دوبله فیلم در ژانرهای مختلف کلاسیک، کمدی، انیمیشن، تاریخی، اجتماعی و اکشن را داشته باشد. برای به دست آورن مهارت در دوبله ژانرهای مختلف، نیاز به تمرین و ممارست بسیار است. در پایان هر فصل مباحث کل فصل، به طور عملی با هنرجویان تمرین و تکرار می‌شود.
گویندگی در ژانرهای مختلف
یک دوبلور قبل از این که در گویندگی دوبلوری قوی شود باید در اجرای کار گویندگی نیز تبحر و مهارت کافی داشته باشد. به همین منظور در فصلی جداگانه به شناخت مفاهیم گویندگی خبری، داستانی و علمی پرداخته می‌شود. آشنایی با تیزرهای گویندگی نیز از جمله مباحثی است که در این فصل به هنرجویان آموزش داده می‌شود. کارآموزان در این فصل به کسب مهارت در گویندگی تیزر، گویندگی آنونس و گویندگی عروسکی خواهند پرداخت.
تجهیزات و ابزار مورد نیاز دوبله
همان طور که می‌دانيد برای انجام هر شغل و حرفه‌ای نیاز به یک سری تجهیزات و لوازم است. برای اجرای کار دوبلوری نیز تجهیزات زیر مورد نیاز است:
کامپیوتر، مانیتور، هدفن، میکروفن، میز و صندلی، ویدئو پروژکتور، کابل و کانکتور، کارت صدا، میکسر دیجیتال، پریامپ میکروفن، پریامپ هدفن، کمپرسور صدا، پاپ شیلد، متون تایپ شده برای گویندگی و دیالوگ‌های تایپ شده
نگرش‌ها و توجهات زیست محیطی دوره دوبلور سازمان فنی و حرفه‌ای
در تمام دوره‌های آموزشی فنی و حرفه‌ای یک سری نگرش‌ها و توجهات زیست محیطی لحاظ شده است. در مورد شغل گویندگی نیز برخی از مقررات و اصول ایمنی باید مدنظر قرار گیرند که به شرح زیر است:
● رعایت اصول ارگونومی و اخلاق حرفه‌ای
● استفاده از مشاوره و راهنمایی اساتید برجسته در زمینه‌ی دوبلاژ و گویندگی
● فراهم‌سازی فضای ایزوله و آکوستیک به منظور بهداشت صوت و شنیداری مطلوب
● مدیریت در پسماند مواد و مصرف انرژی
● رعایت اصول صحیح نشستن بر روی میز دوبلاژ
جمع‌بندی
دوبلاژ و گویندگی از جمله حرفه‌های پرطرفدار و پرکاربرد در سازمان صدا و سیما محسوب می‌شود. بسیاری از فارغ‌التحصیلان رشته هنرهای نمایشی علاقه‌مند به فعالیت در شغل گویندگی و دوبلاژ هستند. تمامی افراد علاقه‌مند برای فعالیت در این حرفه باید آموزش‌های لازم را ببینند تا بتوانند مهارت‌های لازم را کسب کنند. به همین منظور سازمان فنی و حرفه‌ای اقدام به برگزاری دوره‌های آموزش دوبلور و گویندگی کرده است.
این دوره زیر نظر اساتید حرفه‌ای و متخصص در این زمینه تشکیل می‌شود. در طول دوره هنرجویان با مفاهیم پایه‌ای و کاربردی در حرفه‌ی دوبله آشنا شده و دانش و تخصص‌های لازم را برای اجرای دوبله و گویندگی به دست می‌آورند. در پایان دوره به کسانی که موفق به کسب حد نصاب نمره‌ی قبولی شوند، از سوی سازمان گواهی معتبر دوبله و گویندگی اعطا می‌شود.