سفالگری جزو هنرهای صنایع دستی محسوب می‌شود. فعالیت در این حرفه نیاز به آموزش و کسب مهارت ویژه دارد. در گذشته سفالگری با استفاده از چرخهای پایی انجام می‌شد. با گذشت زمان و پیشرفت تکنولوژی چرخهای سفالگری اتومات و برقی اختراع شد. بنابراین سفالگران باید بتوانند با این چرخ‌ها نیز کار کنند. به همین منظور سازمان فنی و حرفه‌ای اقدام به برگزاری دوره‌های آموزش سفالگری با چرخ پایی و برقی کرده است. تمامی علاقه‌مندان به این حرفه می‌توانند به صورت کاملا رایگان در دوره‌های آموزشی برگزار شده از سوی سازمان فنی و حرفه‌ای شرکت کنند. برای آشنایی بیشتر با این دوره و نحوه‌ی ثبتنام در آن، می‌توانید مطالب ارائه شده در این مقاله را تا پایان دنبال نمایید.
منظور از حرفه‌ی سفالگری چیست؟
قبل از آن‌که با دوره سفالگری، شرایط و نحوه‌ی ثبتنام در آن آشنا شوید، ابتدا توضیحات مختصری در مورد حرفه‌ی سفالگری، شایستگی‌ها و استانداردهای شغلی آن، برای شما عزیزان ارائه شده است.
به طور کلی سفالگر به کسی گفته می‌شود که از طریق گذراندن دوره‌های آموزشی، بتواند از عهده یک سری وظایف تخصصی برآید. برخی از این وظایف شامل تشخیص مواد اولیه سفالگری، نحوه‌ی آماده‌سازی گل سفالگری، روش‌های مختلف شکل‌دهی گل با استفاده از چرخ پایی یا دستی، چگونگی خشک کردن گل شکل داده شده، پرداخت، پخت، لعاب کاری، تزیین و دکور دادن به قطعات سفالی، کنترل و نیز تکمیل نهایی آن‌ها است.
دانلود رایگان سوالات سفالگر با چرخ پایی و برقی فنی و حرفه ای
شرایط و نحوه ثبتنام در دوره سفالگری
برای شرکت در دوره سفالگری با چرخ پایی یا برقی سازمان فنی و حرفه‌ای، کارآموزان باید دارای یک سری شرایط عمومی باشند. برخی از مهم‌ترین شرایطی که سازمان ویژه متقاضیان دوره قرار داده، شامل موارد زیر است:
- برخورداری از سلامت جسمانی و روانی کامل داوطلبان
- دارای حداقل سن 15 سال تمام (در شرایط استثنا نوجوانان در رده سنی 12 تا 15 سال نیز پذیرفته خواهند شد.)
- دارای حداقل مدرک تحصیلی سیکل یا پایان دوره متوسطه اول
توجه: جهت شرکت در این دوره نیاز به ارائه هیچ نوع پیش زمینه مهارتی از سوی داوطلبان نیست.
معرفی دوره سفالگری پایی و برقی
دوره سفالگری سازمان فنی و حرفه‌ای در تمامی مراکز فنی و حرفه‌ای سراسر کشور برگزار می‌شود. دوره‌های آموزش سفالگری در طول یک سال بنا بر تکمیل ظرفیت متقاضیان، دو الی سه بار برگزار خواهد شد. در طول این دوره هنرجویان مهارت و تخصص لازم سفالگری با استفاده از چرخهای پایی و همچنین برقی را فرا خواهند گرفت. طول این دوره آموزشی نزدیک به 372 ساعت است که 72 ساعت آن مختص آموزش مباحث تئوری و نظری است و 300 ساعت باقیمانده به آموزش مهارت‌های عملی سفالگری اختصاص می‌یابد. نیروهای آموزشی دوره سفالگری دارای لیسانس مواد با گرایش سرامیک یا صنایع دستی با گرایش سفال هستند.
مزایای دوره سفالگری
کارآموزان با شرکت در این دوره، دانش و مهارت‌های ویژه سفالگری را فرا خواهند گرفت. علاوه بر این، شرکت در دوره مذکور مزایای دیگری نیز به همراه دارد. از جمله اینکه داوطلبان می‌توانند در آزمون مهارت سنجی پایان دوره شرکت کرده و در صورت کسب حد نصاب نمره قبولی گواهی معتبر و بین‌المللی سفالگری را اخذ کنند. این آزمون شامل دو مرحله کتبی و شفاهی است.
نمره کل آزمون از مجموع نمرات دو مرحله به دست می‌آید. کسانی که می‌خواهند در این آزمون نمره قبولی را کسب کنند بهتر است از قبل، آمادگی لازم را داشته باشند. به همین منظور سایت ایران عرضه اقدام به جمع‌آوری نمونه سوالات آزمون‌های ادوار گذشته سازمان فنی و حرفه‌ای کرده است. این مجموعه در قالب PDF جمع‌آوری شده و قابل عرضه به همه‌ی داوطلبان است. هزینه‌ی این فایل را می‌توان از طریق درگاه الکترونیکی مربوطه پرداخت نمود.
سوالات گروه شغلی سرامیک فنی و حرفه ای
استانداردها و شایستگی‌های دوره سفالگری پایی یا برقی
در طول دوره مذکور هنرجویان شایستگی‌های مربوطه را فرا خواهند گرفت. در این بخش به برخی از مهم‌ترین شایستگی‌هایی که در طول دوره به هنرجویان آموزش داده می‌شود، اشاره شده است.
توانایی تشخیص مواد اولیه سفالگری
در این بخش کارآموزان با روش‌های شناسایی انواع خاک رس مخصوص سفالگری آشنا خواهند شد. بخش اول تشخیص مواد اولیه به شناسایی خاک رس مربوط می‌شود. رس خام به رنگ قرمز، دما پایین، رس خاکستری و یا دما بالا است. رس‌های سفالگری به صورت ریز دانگی بوده و دوغاب آن برای مدت زمان طولانی‌تری شفاف می‌ماند. خاک رس مخصوص سفالگری همچنین استحکام بالایی در حالت خام داشته و دارای کارپذیری و پلاستیسیته بالایی است. در بخش دوم آشنایی با مفهوم پلاستیسیته و کارپذیری مدنظر قرار دارد. در بخش سوم اصول ارزیابی کارپذیری به شرکت‌کنندگان دوره آموزش داده خواهد شد. این اصول شامل پاپیون‌زنی، پیچش، پیچاندن و ساختن نعل است. در بخشهای بعدی این مبحث شناسایی عوامل موثر بر کارپذیری مانند عوامل ذاتی، عوامل بیرونی، عوامل کاهش یا افزایش کارپذیری، شناسایی عیوب رس‌های با پلاستیسیته زیاد و پلاستیسیته کم، مورد بحث و بررسی قرار خواهد گرفت.
توانایی آماده‌سازی گل سفالگری
در مباحث مربوط به آماده‌سازی گل سفالگری، بخشهای مربوط به اصول سرند کردن، اصول بازیابی گل برگشتی، دوغاب سازی گل برگشتی، بازیابی گل خسته و شناسایی اصول ترشاندن گل به کارآموزان یاد داده می‌شود. سایر مباحث مهم این فصل شامل اصول خواباندن و کهنه کردن گل سفالگری، شرایط و نحوه خواباندن آن، اصول مربوط به ورز دادن و یکنواخت کردن گل، تست گل آماده شده، روش‌های شناسایی گل خوابانده شده و نیز شناسایی اصول مرتبط با ساخت صفحه گچی به منظور خشک کردن گل است.
توانایی شکل دادن گل با انگشتان دست
در این بخش کارآموزان مهارت شکل دهی به گل را با استفاده از انگشتان دست به دست می‌آورند. مباحث تئوری این بخش شامل آشنایی با طرح‌های قابل شکل‌دهی با استفاده از انگشتان دست، آشنایی با حجم‌های هندسی و نوع ایستایی قطعات، آشنایی با ابزار و وسایل شکل دهی، روش‌های گلوله کردن گل با دست، ایجاد حفره در گل گلوله‌ای با شست دست و یکنواخت کردن دیواره حفره است. نازک کردن دیوار، ترک‌گیری با اسفنج، اتصال دو قطعه به همدیگر، پرداخت قطعات ساخته شده و در نهایت ساخت قطعات به صورت کاسه، حیوان یا میوه جزو بخشهای بعدی این مبحث به شمار می‌آیند.
توانایی شکل دادن گل با روش فتیله سازی
آشنایی با طرح‌های قابل شکل‌دهی توسط روش فیتیله سازی، آشنایی با ابزار و وسایل فیتیله سازی، ابزارهای ویژه مدلسازی چوبی یا فلزی با لبه‌های دندانه‌دار از مهم‌ترین مباحث آموزشی در این فصل هستند. شناسایی اصول هوازدایی از فیتیله‌ها، روش‌های نگهداری فیتیله، ساخت فیتیله به تعداد مورد نیاز، پوشاندن فیتیله تا زمان مناسب نیز جزو مباحث آموزشی این فصل محسوب می‌شوند. در این فصل همچنین کارآموزان روش‌های شناسایی عیوب فیتیله‌ها را یاد خواهند گرفت. یک سفالگر در ضمن تمام مهارت‌های مربوط به روش فتیله باید با اصول ساخت پایه فتیله، ساخت حلقه از فیتیله‌ها و نیز حلقه کردن فیتیله‌ها بر روی سطح مرطوب آشنایی کامل پیدا کند.
توانایی شکل دادن قطعات به کمک قالب و گل تخت شده
در مورد قالب‌های سفالگری نیز کارآموزان اطلاعات کافی را به دست خواهند آورد. شناخت انواع قالب‌های شکل‌دهی از جمله قالب چوبی، فلزی، گچی، رزینی و کاربرد هر یک از آن‌ها، شناسایی اصول ساخت هر کدام از انواع قالب سفالگری و نیز آشنایی با ابزارهای مورد نیاز شکل‌دهی جزو مباحث مهم آموزشی در این بخش است.
توانایی شکل دادن قطعات به کمک چرخ سفالگری
امروزه بیشتر برای شکل‌دهی از چرخ سفالگری استفاده می‌شود. در این فصل هنرجویان دانش و تخصص‌های مرتبط با چرخ سفالگری را فرا خواهند گرفت. همان‌طور که اشاره شد، چرخهای سفالگری در دو نوع پایی و دستی وجود دارند. کارآموزان سفالگری در این دوره نحوه کار با هر دو نوع چرخ را یاد می‌گیرند. در این فصل قطعات چرخ سفالگری و نحوه کار آن به طور کامل برای هنرجویان شرح داده می‌شود.
توانایی پرداخت، پخت و لعابکاری قطعات
در این فصل به هنرجویان اصول پرداخت قطعات آموزش داده می‌شود. این اصول شامل نحوه قرار دادن چاقو بر روی قطعه، اصول هواداری قطعه بعد از فرآیند پرداخت، نحوه چیدن و حمل قطعات خشک شده، چیدن قطعات نیمه خشک بر روی یکدیگر و همچنین حمل قطعات خشک شده است. در بخشهای بعدی کارآموزان مفهوم پخت و انواع پخت مانند تک پخت و چند پخت را یاد خواهند گرفت. بعد از پخت، نوبت به لعاب کاری سفال می‌رسد که در این بخش هنرجویان با روش‌های لعاب دادن به سفال آشنا می‌شوند. بعد از لعابکاری نیز دوباره قطعه حرارت داده شده و پخته می‌شود.
راهنمای ثبت نام آزمون فنی و حرفه ای
جمع بندی
یکی از دوره‌های آموزشی مهارتی و عملی در فنی و حرفه‌ای سفالگری است. این دوره با مربیگری کارشناسان در این حوزه برگزار می‌شود. تمامی علاقه‌مندان به این هنر، در صورت واجد شرایط بودن می‌توانند در این دوره به صورت رایگان شرکت کنند. مدت زمان دوره 370 ساعت است که بیشتر آن به آموزش مهارت‌های عملی اختصاص یافته است. در طول دوره کارآموزان با اصول سفالگری توسط چرخ دستی و پایی آشنا خواهند شد و مهارت‌های لازم را به دست می‌آورند. در پایان دوره همچنین از کارآموزان داوطلب آزمونی گرفته خواهد شد و به کسانی که موفق به کسب حد نصاب نمره قبولی شوند، گواهی معتبر دوره سفالگری اعطا می‌شود.