آشنایی با دوره بکارگیری HSE در صنایع ( پیشرفته و مقدماتی)
شاید تا به حال در محل کارتان، واژه HSE به گوشتان خورده باشد اما به طور دقیق مفهوم آن را درک نکرده باشید. حروف HSE از واژه‌های لاتین health به معنای سلامتی، safety به معنی ایمنی و environment که منظور همان محیط زیست است، برگرفته شده است. فرد شرکت‌کننده، در دوره بکارگیری HSE تمام مسائل و نکات مربوط به بهداشت و ایمنی، آتش‌نشانی در محیط‌های صنعتی و … را فرا گرفته و عهده‌‌دار همه مسائل مرتبط با موضوعات ذکر شده در بالا، است.
برای این که درک بهتری از این دوره داشته باشید، در این مقاله به این موضوع پرداخته شده است. از این رو توصیه می‌شود تا پایان مطالب را با دقت مطالعه نمایید.
منظور از دوره HSE چیست؟
منظور از HSE استانداردهای بین‌الملی در محیط کاری و صنعتی است که همه‌ی کارگاه‌ها و شرکت‌های صنعتی ملزم به رعایت آن‌ها هستند. این استانداردها در بخشهای سلامت، امنیت و محیط زیست تعریف می‌شود که همگی آن‌ها، مرتبط با حفظ جان کارگران و کارکنان بخشهای مختلف صنعتی و تولیدی است. این استانداردها، با توجه به تغییر شرایط کاری، در طول دوره‌های مختلف دچار تغییرات و دگرگونی‌هایی شده است.
نوع استانداردهای لحاظ شده در HSE همچنین در محیط‌های کاری مختلف، تا حدودی متفاوت است. استانداردهای HSE در نهادهای مختلف توسط نیروهای مربوطه و متخصصان در این حوزه، مورد بررسی قرار می‌گیرند. این استانداردها کاملاً بین‌المللی بوده و سیستم یکپارچه‌ای دارند، طوری که شکل اجرایی آن‌ها در همه کشورها به یک نحو است.
دانلود سوالات دوره بکارگیری HSE در صنایع
اهداف برگزاری دوره آموزشی HSE
فلسفه وجود استانداردهای HSE و برگزاری دوره‌های آموزشی آن در راستای حفاظت و توسعه پایداری ارزش‌ها و کرامت‌های قشر زحمت‌کش و آسیب‌پذیر در جامعه یعنی همان کارگران است. این دوره با دیدگاهی سیستماتیک و مرتبط با عامل‌های مربوط به بهداشت، ایمنی و سلامت گروهی افراد و محیط زیست تشکیل می‌شود. هدف اصلی از توسعه این نگرش، تلاش در به حداقل رساندن میزان آسیب‌های ناشی از صنعت و تکنولوژی، بر محیط زیست و بشریت است. هدف دیگر از ایجاد HSE افزایش اثرات زیست محیطی سالم و تأمین ایمنی کامل کارکنان و دیگر افراد شاغل در محیط‌های صنعتی است. در واقع با اجرایی کردن استانداردهای HSE سعی در به حداقل یا صفر رساندن حوادث و اتفاقات ناشی از کار در صنایع تولیدی نفتی، شیمیایی و … است.
اخذ مدرک معتبر HSE زیر نظر سازمان فنی و حرفه‌ای
در این دوره با چشم‌انداز و نگاهی نو توسط روشی سیستماتیک، هدف کلی مدیریت به شکلی واحد و یکپارچه در نظر گرفته شده است. آموزش‌های این دوره به صورت تئوری برگزار می‌شود که تمامی مباحث مربوط به سلامت، ایمنی و محیط زیست در طول دوره، به افرادی که می‌خواهند در این زمینه تخصص پیدا کنند، آموزش داده می‌شود. افراد بعد از گذراندن دوره آموزشی HSE، موفق به دریافت گواهینامه معتبر و رسمی از سوی سازمان فنی و حرفه‌ای خواهند شد. در واقع افراد بعد از اخذ مدرک معتبر HSE، قادر به شناسائی و کنترل حوادث غیر مترقبه و خطرات ناشی از کار کردن در محیط‌های صنعتی را دارند.
برگزاری این دوره به چه شکلی امکان‌پذیر است؟
مطالب و مباحث جمع‌آوری شده در این دوره از کلاس‌های آموزشی فنی و حرفه‌ای، در طول 90 ساعت به شرکت‌کنندگان آموزش داده می‌شود. سرفصل‌های ارائه شده در دوره بکارگیری HSE به صورت تئوری و قابل آموزش هستند. این دوره‌ها به شکل حضوری و آنلاین از سوی مراکز آموزشی قابل اجرا است. با توجه به این که خیلی از کارکنان بخشهای خصوصی یا دولتی فرصت شرکت کردن در کلاس‌های حضوری را ندارند به همین منظور در بعضی از آموزشگاه‌ها، خدمات آموزشی به صورت آنلاین نیز ارائه می‌شود. در پایان دوره آموزشی HSE، شرکت‌کنندگان با تمام مباحث اصول ایمنی و بهداشتی، مبانی پایه‌ای، استانداردهای HSE و اصول کاربردی HSE در صنایع مختلف، آشنایی کامل پیدا می‌کنند.
دانلود سوالات گروه بهداشت و ایمنی فنی و حرفه ای
موارد کاربرد استانداردهای HSE در بخش ایمنی
همان‌طور که در بالا گفته شد، HSE در سه بخش سلامت، ایمنی و محیط زیست تدوین شده است. از موارد کاربردهای ایمنی HSE می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
● شناسائی کردن خطرات احتمالی و سنجش میزان ریسک کارهای صنعتی، به منظور اجرای اقدامات کنترل کننده و اصلاحی مانند محدود کردن دامنه خطر، جانشینی و جداسازی خطر، جلوگیری یا در صورت امکان حذف خطرهای احتمالی
● طراحی تجهیزات و دستگاه‌های با ایمنی بالا در محیط کاری
● انواع آموزش‌ها و مهارت‌های ایمنی
● تهیه گزارشات و بازرسی از محیط‌های کاری
● حفظ موارد ایمنی در شرایط بحران و جابجایی
● استفاده از علائم هشدار دهنده و سیستم‌های ایمنی
● رعایت نکات ایمنی در انواع فرآیندها و روش‌های تولید
● طراحی و اجرای مسائل حفاظتی ثابت یا متغیر
● بکارگیری مهارت‌های مدیریت ریسک
● استفاده از دستورالعمل‌های HSE در خصوص جلوگیری از خطر و حادثه
● برخورداری از واکنش مناسب در مواجهه با خطرات
● یادگیری و آموزش کمک به مصدومان و نجات افراد آسیب دیده در حوادث خطر آمیز در حین کار
کاربردهای HSE در بخش بهداشت و سلامت
کاربرد HSE در موارد بهداشت و سلامت کارکنان بخشهای تولیدی در کارگاه‌ها و کارخانه‌های صنعتی به شرح زیر است:
● رعایت و کنترل عامل‌های ارگونومیکی در بخش بهداشت و سلامت حرفه‌ای
● بررسی و کنترل عامل‌های بیولوژیکی مانند انواع میکروب‌ها، باکتری‌ها در بخش بهداشت حرفه‌ای
● اجرای عملیات واکسیناسیون کارکنان در مقابل بیماری‌های واگیردار
● انجام معاینات دوره‌ای سالانه و اختصاصی کارکنان توسط پزشکان متخصص
● انجام معاینات پزشکی در هنگام استخدام نیروهای انسانی جدید
● شناخت انواع بیماری‌های شغلی و بررسی عوامل تأثیرگذار بر آن‌ها
● انجام سم شناسی صنعتی در بخش بهداشت حرفه‌ای
● تحت کنترل قرار دادن عامل‌های شیمیایی، انواع گازهای سمی، آفت‌کش‌ها، گرد و غبار و دیگر ترکیبات آلی مضر در سلامتی
● کنترل عوامل فیزیکی مؤثر در دمای محیط، گرما، سرما، سر و صدای موجود در محیط کار، پرتوهای عامل تولید کننده یون، عوامل تهویه و ارتعاش
جمع بندی
دوره HSE، شامل مهارت‌ها و آموزش‌های لازم در زمینه اقدامات ایمنی، بهداشت و محیط زیست است. این دوره توسط آموزشگاه‌های معتبر، تحت نظر سازمان فنی و حرفه‌ای ارائه می‌شود. شرکت‌کنندگان در این کلاس‌ها، بعد از پایان دوره، موفق به اخذ گواهینامه و مدرک معتبر HSE خواهند شد. افراد دارای مدرک HSE در شرکت‌ها و کارخانه‌های صنعتی، مسئول تشخیص و بررسی خطرات غیر مترقبه حین کار، اصول ایمنی و حفاظتی خواهند شد. به طور کلی می‌توان گفت هدف عمده و اصلی از برگزاری دوره‌های آموزش HSE، کمتر کردن خطرات و حادثه‌هایی است که در حین کار صورت می‌گیرد.