شیمی یکی از شاخه‌های مهم علوم تجربی است که به مطالعه ترکیب، ساختار، خواص و تغییرات مواد می‌پردازد. اگر قصد دارید معلم شیمی شوید با ایران عرضه همراه باشید.
برای معلم شیمی شدن چه رشته هایی را باید خواند؟
برای اینکه بتوانید معلم شیمی شوید باید در یکی از رشته های شیمی محض، شیمی کاربردی، شیمی فیزیک، شیمی آلی، شیمی تجزیه، شیمی معدنی، شیمی دارویی، شیمی پیشرانه ها، شیمی دریا، شیمی کاتالیست، شیمی پلیمر، شیمی و فناوری اسانس، شیمی آفت کش ها، شیمی فناوری اطلاعات، شیمی محیط زیست، نانو شیمی و فیتوشیمی تحصیل کرده باشید.
روش های معلم شیمی شدن
برای معلم شیمی شدن راه های مختلفی وجود دارد:
- می توانید در کنکور دانشگاه فرهنگیان شرکت کنید و در رشته دبیری شیمی به ادامه تحصیل بپردازید.
- راه دیگر تحصیل در رشته های مربوط به شیمی و سپس شرکت در آزمون استخدامی آموزش و پرورش یا آزمون ماده ۲۸ است.
- یک راه راحت تر هم وجود دارد که تحصیل در رشته های مربوط به شیمی و تدریس در موسسات و مدارس غیر انتفاعی است.
در ادامه هر یک از این روش ها را برای شما توضیح خواهیم داد و برای مطالعه منابع و سوالات کنکور فرهنگیان و آزمون های استخدامی میتوانید به انتهای صفحه قسمت صفحات مرتبط مراجعه کنید.
۱. دبیری شیمی از طریق شرکت در کنکور فرهنگیان
برای اینکه بتوانید در دانشگاه فرهنگیان در رشته آموزش شیمی تحصیل کنید، باید در کنکور دانشگاه فرهنگیان شرکت کنید و در انتخاب رشته، رشته آموزش شیمی را انتخاب کنید. برای انتخاب رشته در دانشگاه فرهنگیان باید توجه داشته باشید که در هر شهر داوطلبان بومی برای معلمی گزینش خواهند شد. باید در حسن انتخاب رشته به محل خدمت نیز توجه داشته باشید. اگر که موفق به کسب حد نصاب نمره لازم در کنکور فرهنگیان شدید و باید مدارک لازم و خواسته شده از سوی دانشگاه فرهنگیان را ارائه دهید و در صورتی که شرایط پذیرش در دانشگاه فرهنگیان را داشته باشید، شما دعوت به مصاحبه می شوید. مصاحبه دانشگاه فرهنگیان شامل دو بخش عمومی و اختصاصی است که در بخش اختصاصی سوالات روانشناسی، سیاسی، فرهنگی، اجتماعی، اقتصادی، عقیدتی، فردی و خانوادگی پرسیده می شود که در صورت قبولی در مصاحبه، می توانید در دانشگاه فرهنگیان در رشته آموزش شیمی تحصیل کنید. تحصیل در دوره کارشناسی پیوسته رشته آموزش شیمی، معمولا تا ۸ ترم یا ۴ سال به طول می انجامد. بعد از این دوران شما می توانید به عنوان معلم شیمی در مدارس دولتی در مقاطع راهنمایی و دبیرستان مشغول به کار شوید.
۲. دبیری شیمی از طریق شرکت در آزمون استخدامی
راه دیگر برای تدریس شیمی، این است که در آزمون استخدامی آموزش و پرورش یا ماده ۲۸ شرکت کنید. آموزش و پرورش برای جبران کمبود معلم، با توجه به ماده ۲۸ اساسنامه دانشگاه فرهنگیان، با برگزاری آزمون استخدامی اقدام به جذب نیرو می کند. فراخوان جذب نیرو از سمت مجری آزمون به اطلاع داوطلبان می رسد. شما می توانید با شرکت در کنکور سراسری و قبولی در مقطع کارشناسی پیوسته رشته شیمی محض یا رشته های مربوط به آن و تحصیل در آن، در آزمون استخدامی آموزش و پرورش یا ماده ۲۸ شرکت کنید. آزمون استخدامی آموزش و پرورش معمولا توسط سازمان سنجش برگزار می شود. داوطلبان برای ثبت نام و شرکت در آزمون باید شرایط لازم را دارا باشند. شرایط شرکت در آزمون استخدامی آموزش و پرورش معمولا همراه فراخوان جذب نیرو در دفترچه راهنمای ثبت نام آزمون اعلام می شود. جهت اطلاع از منابع آزمون استخدامی آموزش و پرورش(منابع عمومی، اختصاصی و تخصصی)، به این لینک مراجعه کنید.
بعد از شرکت در آزمون استخدامی و کسب حد نصاب نمره آزمون، بعد از اعلام نتایج اولیه آزمون و بررسی مدارک داوطلبان به مصاحبه دعوت می شوید. اگر در مصاحبه قبول شدید باید در دوره مهارت آموزی استخدامی آموزش و پرورش شرکت کنید. پس از طی دوره مهارت آموزی، یک آزمون جامع برگزار می شود و شما با قبولی در این آزمون به عنوان قبول نهایی معرفی می شوید و می توانید به عنوان معلم در مدارس، شیمی تدریس کنید.
۳. دبیری شیمی از طریق تدریس در اموزشگاه ها و مدارس غیر انتفاعی
به علت ظرفیت کم دانشگاه فرهنگیان و آزمون استخدامی آموزش و پرورش راه دیگری برای دبیری شیمی وجود دارد. یکی از راه های معلم شدن بدون شرکت در کنکور فرهنگیان و آزمون‌های استخدامی، فعالیت در مدارس غیر انتفاعی است. برای این کار باید در مقطع کارشناسی یا کارشناسی ارشد رشته شیمی یا گرایش های مربوط به آن در دانشگاه(دولتی، آزاد، غیر دولتی، پیام نور و…) تحصیل کرده و فارغ التحصیل شوید، سپس میتوانید در مدارس غیر انتفاعی استخدام شوید. و همچنین برای تدریس شیمی در مدارس غیرانتفاعی شرایطی وجود دارد که برخی از مهمترین آنها عبارتند از: داشتن سابقه کار، مدرک تحصیلی مرتبط با شیمی و گرایش های آن و توانایی تدریس است.
توانایی های لازم یک معلم شیمی
برای معلم شیمی شدن، تنها کسب مدرک و توانایی علمی نیاز نیست بلکه معلم شیمی باید ویژگی های دیگری نیز داشته باشد که برخی از آنها را نام می بریم:
- تسلط به علم شیمی
- علاقه و اشتیاق به تدریس و آموزش شیمی
- صبوری و خوش اخلاقی
- دارای فن بیان
- توانایی انتقال مفاهیم و تدریس شیمی به دانش آموزان
- تهیه محتوای درسی برای درس شیمی
- توانایی رفع اشکال دانش آموز
- توانایی مدیریت کلاس و برخورد صحیح با رفتار های نامناسب دانش آموزان
- توانایی برقراری ارتباط با دانش آموزان
- توانایی انجام کار تیمی با همکاران
- ایجاد انگیزه و شوق یادگیری شیمی در دانش آموزان
- خلاقیت در روش های تدریس شیمی
- سازگاری و انعطاف پذیری
- همدلی و تفاهم با دانش آموزان
چالش های معلم شیمی
باید به این توجه داشت که یادگیری مفاهیم شیمی به دلیل انتزاعی بودن آنها دشوار است. فرآیندهای شیمیایی در سطح مولکولی و اتمی رخ می‌دهند که چشم دانش آموزان نمی توانند آنها ببینند. این انتزاعی بودن، منجر به کج فهمی یا درک ناقص دانش‌آموزان می شود. معلمان و دانش‌آموزان با مفاهیمی مواجه اند که سخت قابل تجسم یا آزمایش هستند.
بنابراین به طور خلاصه چالش های تدریس شیمی عبارتند از:
- کاهش انگیزه دانش‌آموزان برای یادگیری شیمی به علت سخت بودن مطالب؛
- عدم هماهنگی مفاهیم درس شیمی با تجربیات یادگیری دانش‌آموزان؛
- روش های دشوار یا ناکارآمد تدریس شیمی در مدرسه.
فشردگی محتوا در کتاب‌های درس شیمی معلمان را در انتقال مفاهیم کامل با مشکل مواجه می‌کند. کتاب‌های درسی شیمی معمولاً ساختاری پراکنده و فاقد ارتباط منطقی مفاهیم دارند و دانش‌آموزان نمی توانند چرایی تکامل نظریه‌ها را متوجه شوند. در نتیجه دانش‌آموزان تصویری از علم شیمی نمی سازند و انگیزه آنها برای یادگیری این درس کاهش می یابد. بسیاری از دانش‌آموزان این علم را خشک و غیرکاربردی می دانند و ادامه تحصیل در رشته‌های شیمی برای آنها جذاب نیست.
شما به عنوان معلم شیمی باید بتوانید با روش های جذاب درس شیمی را برای دانش آموزان شیرین کنید؛ از جمله: انجام آزمایش های مختلف شیمی در کلاس، استفاده از ویدیوها، تصاویر، نمودار ها و پوستر های آموزشی، تدریس در محیط های طبیعی، استفاده از روش شبیه سازی و … .
جمع بندی
برای معلم شیمی شدن سه مسیر اصلی وجود دارد: اول، قبولی در کنکور فرهنگیان در رشته آموزش شیمی که مسیر رسمی، سازمان‌یافته و تضمین‌کننده استخدام در آموزش‌و‌پرورش است. دوم، تحصیل در یکی از گرایش‌های رشته شیمی در دانشگاه‌های مختلف و سپس شرکت در آزمون استخدامی آموزش و پرورش (ماده ۲۸) که نیازمند موفقیت در آزمون، مصاحبه و دوره مهارت‌آموزی است. سوم، ورود به عرصه تدریس در مدارس غیرانتفاعی یا آموزشگاه‌ها که به مدرک مرتبط، مهارت تدریس و سابقه کار نیاز دارد اما امنیت شغلی کمتری دارد. معلم شیمی باید علاوه بر دانش تخصصی، توانایی بالایی در انتقال مفاهیم انتزاعی، استفاده از روش‌های نوین تدریس، مدیریت کلاس و برقراری ارتباط موثر با دانش‌آموزان داشته باشد. چالش‌های اصلی در تدریس این درس شامل دشواری مفاهیم، ضعف در منابع آموزشی و کاهش انگیزه دانش‌آموزان است که تنها با خلاقیت، ابزارهای کمک‌آموزشی و روش‌های جذاب قابل جبران است. بنابراین، مسیر معلم شیمی شدن نیازمند هم‌زمانی دانش علمی، مهارت تدریس و علاقه‌مندی واقعی به آموزش است.
صفحات مرتبط
- سوالات ادوار گذشته آموزش و پرورش
- نمونه سوالات کنکور فرهنگیان
- جزوات خلاصه عمومی و اختصاصی آموزش و پرورش
- منابع عمومی و اختصاصی آموزش و پرورش
- منابع تخصصی دبیری و هنرآموز
- بسته سوالات عمومی و اختصاصی آموزگاری و دبیری
- بسته سوالات تخصصی دبیری و هنرآموز
- لیست کل نمونه سوالات آموزش و پرورش
- اخبار استخدامی آموزش و پرورش
- ویدئو تحلیل منابع آموزگاری اسفند 1402 و دبیری اردیبهشت 1403