شکستگی های افقی ریشه (HRF) عمدتا در دندان های قدامی جوانان به دلیل آسیب وارده به دندان مشاهده شدند. با این حال، HRF در دندان های قدامی (PHRF) بدون ترومای دندان را نمی توان نادیده گرفت. اتیولوژی (سبب شناسی) و عوامل خطر PHRF نامعلوم و نامشخص بودند. دندان های آسیای کوچک پایینی و ریشه ی پالاتال دندان های آسیایی بزرگ (مولرهای) فک بالا به طور خاصی تحت تأثیر قرار گرفتند، درحالیکه مشخصات این ماهیت ناخوش و بیمار را نشان می دهند. شکستگی افقی ریشه دندان های خلفی (PHRF) عمدتا در مردم آسیایی گزارش شدند، ضمن اینکه تفاوت های نژادی ممکن را نشان می دهند. درحالیکه اکثر دندان های PHRF علائم و نشانه هایی را نشان دادند که از ضایعات اندودنتیک و پریودنتال تقلید می کنند، برخی از دندان های درگیر و آسیب دیده بدون علامت بودند. پاکت پریودنتال یا پاکت لثه ای، آماس بافت نرم، درد مزمن یا ناراحتی هنگام جویدن معمولا بیان شدند. تشخیص PHRF به معاینه ی بالینی کامل، عکس های رادیوگرافی یا جراحی اکتشافی وابسته بود. خونریزی درون کانالی و تأیید آپکس (نوک) یاب الکترونیکی در طول درمال اندودنتیک نیز برای تشخیص مناسب بودند. آتل بندی منعطف، درمان اندودنتیک/ پریودنتال یا قطع ریشه جزء استراتژی های درمان برای محافظت از دندان های شکسته بودند. هدف از این مرور روایتی خلاصه کردن جمعیت شناسی، پراکندگی دندان و ریشه، روش های تشخیصی، اتیولوژی (سبب شناسی) و عوامل مربوطه ی احتمالی، ویژگی های بالینی، مشخصات رادیوگرافی، و طرح های درمان PHRF بدون ترومای دندان است. می توان به درک و شناسایی بهتر این شکستگی خاص دست یافت. ابزارهای تشخیصی و مدیریت عملی برای راهنمایی های بالینی مناسب و مفید هستند.
پراکندگی دندان و ریشه
شکستگی افقی ریشه دندان های خلفی (PHRF) بدون ترومای دندانی در درجه اول در ریشه های پالاتال مولرهای (دندان های آسیای بزرگ) فک بالا رخ داد20،13-11، 5. یک مورد مشابه 12 بیمار با PHRF در دندان های ترمیم شده به صورت اندودنتیک را ارائه کرد. شکستگی ها در 8 مولر اول فک بالا، 1 مولر دوم فک بالا، 1 پرمولر اول فک پایین، و 4 پرمولر دوم فک پایین مشاهده شدند. هشت شکستگی مولرهای فک بالا در ریشه های پالاتال اتفاق افتاد و 1 مورد در ریشه ی دیستوباکال رؤیت شد13. مطالعه ی دیگر 28 PHRF بدون ترومای دندانی را جمع آوری کرد و نتیجه گیری کرد که اکثر دندان های درگیر مولرهای فک بالا بودند. مولرهای اول و دوم پیشگرایی مشابهی را نشان داده اند5.
چندین ایده مربوط به رخداد PHRF در مولرهای فک بالا پیشنهاد داده شدند. کلارکسون و همکاران (2015) بیان کردند که ساختار استخوان روی ریشه باکال دندان های خلفی فک بالا کاملا نازک است و حتی در بعضی قسمت ها سوراخ شده است. لذا، استخوان باکال فقط می تواند مقاومت کمی در برابر حرکت باکال دندان درگیر از خود نشان دهد. ضمنا، ریشه ی پالاتال اکثر نیروها را حفظ کرد و نهایتا توانست HRF را موجب شود14، به ویژه زمانی که دندان ها از نیروی اکلوزال ترومایی جانبی رنج می بردند. مورفولوژی ریشه ها یا وجود مفصل فکی گیجگاهی به صورت سایر عوامل مربوطه ی احتمالی شرح داده شدند. ضخامت ریشه در مولرهای فک پایین می توانند مقاومت نسبت به نیروهای شکستگی را ایجاد کنند و مفصل های فکی گیجگاهی می توانند تا حدودی به کشسانی سطح کمک کنند10. لذا، HRF بیشتر در دندان های خلفی در فک بالا مشاهده شد تا فک پایین. شکستگی افقی ریشه دندان خلفی در پرمولرهای پایینی دیگر ویژگی بالینی خاص را نشان داد. شاید به دلیل وجود تفاوت ها در شیب کاسپ و توزیع نیرو روی سطح تاج و طوق (سرویکال) ریشه بود. ترک خوردگی ها و VRFs معمولا در پرمولرهای بالایی دیده شدند درحالیکه HRFها بیشتر در پرمولرهای پایینی شناسایی شدند.
