مدیریت تولید، یک فرآیند سازمانی است که به منظور برنامه‌ریزی، سازماندهی، هدایت و نظارت بر تمام مراحل چرخه تولید مورد استفاده قرار می‌گیرد. هدف اصلی این فرآیند، ارائه محصولات یا خدمات باکیفیت با کمترین هزینه ممکن است. البته اهداف و کاربردهای فرآیند مدیریت تولید به این موارد ختم نمی‌شوند. در این مقاله، به معرفی مبانی، اهداف، وظایف، انواع، مراحل، مزایا، منابع یادگیری و نرم‌افزارهای مدیریت تولید می‌پردازیم.
مفهوم مدیریت تولید و عملیات
«مدیریت تولید» (Production Management)، به معنای برنامه‌ریزی، سازماندهی، هدایت و کنترل فرآیندهای مرتبط با تولید کالاها یا خدمات است. این فرآیند مدیریتی، با عنوان «سیستم مدیریت تولید» (Production Management System) نیز شناخته می‌شود. صرفنظر از ابعاد یک شرکت، تولید محصولات یا خدمات، روند پیچیده‌ای دارد. افراد، منابع، تجهیزات و متغیرهای متعدد دیگر، دست به دست هم می‌دهند تا مواد اولیه (ورودی‌ها) به محصولات (خروجی‌ها) تبدیل شوند.
اهداف مدیریت تولید:
کاهش قیمت تمام شده، توسعه محصولات جدید، باقی‌ماندن در رقابت، دستیابی به اهداف سازمانی، توسعه کسب و کار، افزایش شهرت برند، استفاده بهینه از منابع و بهبود عملکرد واحدهای دیگر، به عنوان اهداف اصلی مدیریت تولید شناخته می‌شوند. در این بخش، به توضیح هر یک از این موارد می‌پردازیم.
وظایف مدیریت تولید:
پیش‌بینی، انتخاب و طراحی محصول، انتخاب فرآیند تولید، تخمین ظرفیت مناسب تولید، برنامه‌ریزی تولید، کنترل تولید، کنترل کیفیت و هزینه، کنترل انبار، نگهداری ماشین‌آلات و تهیه برنامه زمانبندی، از مهم‌ترین وظایف مدیریت تولید هستند. در ادامه به توضیح هر یک از این وظایف می‌پردازیم.
انواع مدیریت تولید:
روش مدیریت تولید با سیستم تولید محصول ارتباط مستقیم دارد. بر این اساس می‌توان انواع مدیریت تولید را به دو سیستم کلی ناپیوسته و پیوسته تقسیم‌بندی کرد. در این بخش، به معرفی سیستم‌های مختلف تولید می‌پردازیم.
