چکیده
پیش زمینه: عوامل متعددی ممکن است در ناباروری طولانی مدت نقش داشته باشند؛ علت ژنتیکی این ناباروری به دلیل علائم مورفولوژیک یا اندوکرینی غیر اختصاصی خود بیشتر از سایر عوامل نادیده گرفته شده است. ما یک مورد نادر از نارسایی پیشرونده ی بیضه را در یک بیمار گزارش می کنیم که به دلیل سندروم 48xxyy به وجود آمده است.
معرفی بیمار: یک مرد 39 ساله ی عرب برای درمان ناباروری به کلینیک باروری ما مراجعه کرد. ناباروری اولیه در او تشخیص داده شد؛ او به دلیل 20 سال ناباروری مراجعه کرده بود. بیمار ما ویژگی های مورفولوژیکی غیر اختصاصی همانند یک گردن پهن غیر طبیعی با خمیدگی رو به جلو، خمیدگی انگشت سوم و ویژگی های هیپوآندروژنمی متوسط را نشان می داد. آنالیز مایع منی، وجود آزوسپرمی را آشکار کرد. تست های ژنتیکی که برای تشخیص آزوسپرمی انجام شدند؛ از جمله تشخیص ناحیه ی تعیین کننده ی جنسیت کروموزوم Y (SRY) و ریز حذف کروموزوم Y هیچ گونه حذفی را در کروموزوم Y نشان ندادند. روش کاریوتایپینگ مورد استفاده قرار گرفت و سندروم 48XXYY در بیمار ما تشخیص داده شد.
نتیجه گیری: تست های ژنتیکی (کاریوتیپ و تست هایی از این قبیل) نقش مهمی را در تشخیص بیمار ما که به ناباروری طولانی مدت ناشی از سندروم 48XXYY مبتلا بود؛ ایفا کردند و باید نقش حیاتی در تشخیص تمام موارد ناباروری طولانی مدت به خصوص زمانی که بیماران با علائم اندوکرینی، اسکلتی یا مورفولوژیکی مراجعه می کنند که این علائم حاکی از یک علت ژنتیکی زمینه ای است؛ داشته باشد.
گزارش مورد
یک مرد 39 ساله ی عرب برای درمان ناباروری به کلینیک باروری ما مراجعه کرد. ناباروری اولیه در بیمار ما تشخیص داده شد که 20 سال به طول انجامیده بود و هنگامی که به کلینیک ما مراجعه کرد، هیچ گونه حاملگی موفقی در ازدواج او اتفاق نیفتاده بود. هیچ گونه سابقه ای از آسیب شناسی، مداخله ی درمانی یا دارویی وجود نداشت که بر روی اسپرماتوژنز تاثیر گذاشته باشد. بعد از معاینه ی بدنی او شد که قد بیمار 160 سانتی متر و وزن او 85 کیلوگرم (شاخص توده ی بدنی= 33.2) است و یک گردن پهن غیر طبیعی با یک خمیدگی رو به جلو داشت (شکل 1). بیمار ما همچنین یک خمیدگی در انگشت سوم خود داشت و چماقی شدن انگشت را در تمام انگشتان دست و پا نشان داد (شکل 2). بیمار ما ویژگی های هیپوآندروژنمی (کم شدن موهای صورت و بدن)، اندام های تناسلی خارجی طبیعی و بیضه های نزول کرده ی دو طرفه ی کوچک را داشت. سونوگرافی بر روی بیمار ما انجام شد و نشان داده شد که حجم هر یک از بیضه ها بدون واریکوسل، 4 میلی-لیتر است. آنالیز مایع منی آزوسپرمی را آشکار کرد و آزمایش خون تعداد طبیعی گلبول های خون و عملکرد طبیعی کلیه و کبد را نشان داد. پروفایل هورمونی، سطح پایین تستوسترون 0.91 نانومول بر لیتر (محدوده ی نرمال: 10:41- 34.7 نانومول بر لیتر)، سطح طبیعی هورمون محرک تیروئید (TSH) 1.9 mIU/l (محدوده ی نرمال: 0.4- 4 mIU/l)، سطوح طبیعی پرولاکتین 11 نانوگرم/ میلی لیتر (محدوده ی نرمال: 18-2 نانوگرم/ میلیلیتر)، افزایش سطح گنادوتروپین پایه (افزایش سطح هورمون محرک فولیکولی (FSH) به 30 IU/l (محدوده ی نرمال: 4-0 IU/l) و افزایش سطح هورمون لوتئینه کننده (LH) به 19 IU/l (محدوده ی نرمال: 7.8- 1.24 IU/l) را آشکار کرد؛ تشخیص گنادوتروپین جفتی انسان زیر واحد بتا (hCG) انجام شد و نتایج آن منفی بود. به منظور بازیابی اسپرم، خارج کردن اسپرم از بیضه با روش میکرو سرجیکال (Micro-TESE) انجام شد و هیچ گونه اسپرماتوزوئید بالغی پیدا نشد. مطالعه ی پاتولوژیک بیوپسی ها، توقف بلوغ را در مرحله ی اولیه ی اسپرماتوژنز آشکار کرد. یک مطالعه ی مولکولی برای تشخیص ریز حذفی کروموزوم Y با روش واکنش زنجیره ای پلیمراز (PCR) و الکتروفورز ژل با استفاده از نسخه ی 2 سیستم تشخیص حذف های کروموزوم Y (کمپانی پرومگان، مادیوسن، WI، ایالات متحده آمریکا) انجام شد و نتایج نشان دادند که هیچ گونه حذفی در هر یک از کروموزوم های Y اتفاق نیفتاده است (شکل 3). ناحیه ی تعیین کننده ی جنسیت کروموزوم Y (SRY) با استفاده از تکنیک PCR شناسایی شد و این تکنیک حضور SRY را در هر دو کروموزوم Y آشکار کرد. داده های بدست آمده و ویژگی های بالینی نشان دهنده ی آنیوپلوئیدی کروموزوم جنسی بودند. تعیین کاریوتیپ با استفاده از G باندینگ با وضوح بالا یک مورد آنیوپلوئیدی با ناهنجاری در کروموزوم های جنسی را نشان داد که در آن تمام سلول های گرفته شده از نمونه ی خون محیطی، 48XXYY بودند (شکل 4). هیبریداسیون فلوئورسنت درجا (FISH) برای تشخیص کروموزوم های X و Y با استفاده از پروب Vysis FISH (آزمایشگاه های آبوت، آبوت پارک، IL، ایالات متحده آمریکا) انجام شد و تکثیر کروموزوم های X و Y را آشکار کرد (شکل 5). با وجود اینکه بیمار ما آزوسپرمی داشت؛ از سوی خانواده اش اجبار جدی برای بچه دار شدن وجود داشت.
